Red mijn studiekeuze, ervaringen van een studiekeuzeprofessional

Het vinden van de goede studie is niet eenvoudig. Sommige aanstaande studenten en hun ouders zoeken daarbij de hulp van een studiekeuzeprofessional. Soms zijn dat ZZP’ers, soms werken ze via een bureau. Via dit blog geef ik graag de mogelijkheid aan studiekeuzeprofessionals iets te vertellen over hun aanpak en belevenissen.

Een studiekeuzeprofessional voor uw zoon of dochter?

Denkt u dat het voor uw kind misschien een goed idee is een studiekeuzeprofessional in te schakelen? De decaan van de school heeft contacten met studiekeuzeprofessionals die betrouwbaar zijn en passen bij uw kind. Bent u of kent u andere studiekeuzeprofessionals? Ik hoor hun ervaringen graag…
In onderstaand artikel vertelt Judith Gerdessen over haar werk: Red mijn studiekeuze.

Red mijn studiekeuze

Weet u nog van die ene keer dat u op vakantie ging? En dat het achteraf heel anders bleek te zijn dan u zich van tevoren had voorgesteld? Zo is het soms ook met studiekeuzebegeleiding. Jongeren boeken bij ons (KeuzeSprong) vaak studiekeuzebegeleiding. Ze komen dan bepakt en bezakt met allerlei verwachtingen binnen. Ouders, familie en vrienden hebben dan al hard meegedacht. Driftig is er al gebrainstormd. Vaak lijkt het wel alsof de bestemming al is geboekt.

Koffer al gepakt?

“Een sociale studie” staat dan bijvoorbeeld al hoog op de nominatielijst. Waarom? “Ze komt altijd zo sociaal over en kan zich altijd zo goed uitdrukken. Echt een mensen-mens”. “O ja, en voor hem een technische studie. Want hij was altijd zo goed in natuurkunde”. Kortom: De koffers zijn al ingepakt. Maar net zoals met vakanties: Het kan weleens heel anders lopen.

Studiekeuze is kleur bekennen

Neem bijvoorbeeld Tim (naam gefingeerd wegens privacy). Al bij het intakegesprek is Tim amicaal. Hij komt sociaal over, kan zich goed uitdrukken. Vaak heeft hij zijn mening al klaar liggen. Tim is een jongen waarop je kan bouwen. Hij staat klaar voor anderen. Een studie waarmee hij mensen kan helpen klinkt als een logische vervolgstap. Daar ligt zijn talent. Ook Tim ziet zo’n studie wel als een serieuze optie. Hij heeft zich er al op georiënteerd. Iedereen verwacht eigenlijk al dat het wel die kant op zal gaan. Toch blijkt het anders te lopen.

Toch loopt het anders…

Waarom stelt Tim zich zo op? Tijdens het traject blijkt namelijk al snel dat Tim dit gedrag vertoond omdat hij gezien wilt worden. Voor Tim is het niet genoeg om bij een standpunt gelijk te hebben. Hij moet ook de anderen overtuigen van zijn gelijk. Tim wil dat anderen dingen precies zo zien zoals hij ziet. Dan krijgt hij bevestiging.

Onzeker

Eigenlijk is Tim vrij onzeker. Door sociaal gedrag te vertonen probeert hij zich te laten zien aan anderen. Hij doet het eigenlijk alleen voor de complimenten en de bevestiging van anderen. En op die manier wordt het gedrag gestimuleerd. Uiteindelijk lijkt het gedrag te zijn dat niet echt bij hem past.

Erg bezig met hun omgeving

We zien dit vaak. Dat jongeren heel erg bezig zijn met hun omgeving. Ze willen graag, bewust of onbewust, goedkeuring voor hun gedrag. Als kameleons passen ze zich aan, precies de kleur van de omgeving. Ze doen wat anderen van hen verwachten en daar zijn ze goed in. Of ze willen juist géén goedkeuring, ze willen zich juist afzetten. Ze kiezen juist een kleur om extra op te vallen. Om zo hun onzekerheid te maskeren, zoals bij Tim. De vraag die blijft is natuurlijk: Wat wil Tim nou zelf? Wat is de kleur die het best bij Tim past? Tim moet als het ware kleur bekennen! Zijn eigen kleur.

Eigen gedrag in plaats van gewenst gedrag

Tijdens onze studiekeuzebegeleiding kijken we vooral naar het eigen gedrag van de jongere. Wat is het gedrag dat van nature komt? En wat is het gedrag dat de omgeving van hem verwacht? Hij komt bijvoorbeeld misschien wel sociaal over. Maar haalt hij hier ook energie uit?  Haalt hij hier diep van binnen echt voldoening uit? Vind t hij het echt leuk om mensen te helpen? Of is dit iets wat hij doet omdat de omgeving dit van hem verwacht? Omdat hij merkt dat hij hier complimenten over krijgt?

Egoïstisch met jezelf bezig

Tijdens de studiekeuzebegeleiding mag je even heel egoïstisch alleen met jezelf bezig zijn. Voor sommige jongeren is dat een openbaring. Anderen verzetten zich. “Eigenlijk vind ik techniek al heel lang leuk, maar …Maar iedereen zegt altijd dat een sociale studie zo goed bij me past”. Wat doe je dan? Help, red mijn studiekeuze!

Studiekeuze is lef hebben

Hier zit dan ook de uitdaging. Misschien past die ene studie waar iedereen het alsmaar met je over heeft helemaal niet bij jou. Het probleem is echter: Door juist die studie niet te kiezen beantwoord je niet aan de verwachtingen van je omgeving. Dan gaan andere mensen er wat van zeggen. Dan scheid je je af van de groep. Ben jij daar klaar voor? Ook als anderen dan minder enthousiast zijn over jouw studiekeuze?

Uitdaging

Bijna iedereen houdt toch heel lang rekening met de verwachtingen die zijn ouders en familie van hem hebben. Op de ‘shortlist’ van Tim staan bijvoorbeeld nog steeds een paar sociale studies. Ook al weet Tim ergens heel goed dat die studies helemaal niet voor hem zijn weggelegd. Red mijn studiekeuze!

Wie prikt de ballon door?

De vraag is dan: Wie prikt die ballon door? Uiteindelijk moet Tim dit zelf doen. Want: een studiekeuze maken doe je uiteindelijk helemaal zelf.

Ook met anderen praten

Dat is ook de reden waarom het verstandig is om ook iemand van buiten de ‘gebruikelijke’ omgeving bij de studiekeuze te betrekken. Het is namelijk niet alleen lastig om jezelf een spiegel voor te houden. Het is ook nog eens lastig om 100% eerlijk tegen jezelf te zijn. Vooral als de jongere zijn omgeving niet wil teleurstellen. Een jongvolwassene moet geen studie kiezen omdat zijn omgeving vindt dat die studie bij hem past… Hij moet een studie vinden waarvan hijzelf vindt dat die bij hem past. 
Judith Gerdessen over haar werk: Red mijn studiekeuze

Vijf wezenlijke studiekeuzevragen op basis van onderzoek van Marinka Kuijpers

Evenwicht

Wat mij aanspreekt in het verhaal van Judith over ‘Red mijn studiekeuze’ is het feit dat ze ‘netwerken’ zo belangrijk vindt.  ‘Wie kan me daarbij helpen’ staat terecht in het rijtje wezenlijke studiekeuzevragen. Jongvolwassenen geven vaak aan dat hun familie een hele goede hulp is bij studiekeuze (42% van de jongeren vindt dat). Daarnaast wordt de decaan genoemd (22%). Een objectieve professional op het gebied van studiekeuze kan kritisch meekijken naar het gedrag dat de aanstaande student vertoont. Wil hij dit nu écht of is zijn beeld sterk beïnvloed door zijn familie en vrienden?
Een goed zelfbeeld vind je door een mix van beide groepen. Aan de ene kant mensen die je goed kennen en die om je geven, aan de andere kant iemand die objectief naar je kijkt en daar feedback op geeft. Als jongere vind je zo de weg naar de antwoorden op de vijf wezenlijke studiekeuzevragen.