Wetenschapper worden… wat betekent dat?
Door Hermien Miltenburg
Martine Roseboom twijfelde lang over haar studiekeuze. Ze zat op het gymnasium en haalde dat ook. Maar ze vroeg zich ook af … ‘De universiteit? Wetenschapper worden… wat betekent dat? En is het iets voor mij?’
Martine Roseboom
Masterstudent
Martine is masterstudent Land and Water Management en doet stage op het gebied van Mariene en Estuariene ecologie. Dat betekent dat ze onderzoek doet naar het leven in zee en aan de kust. ‘Het gaat over het leven in de zee en de effecten die wij mensen daarop hebben’, zegt ze. Dat klinkt super interessant. ‘Wat doe je dan?’, vraag ik haar… ‘Ik ben nu bezig met mijn stage. Ik onderzoek de effecten van drijvende zonnepanelen op het leven in zee. We weten nog niet óf er effecten zijn en wát die effecten dan zijn op het zeeleven. Het is een helemaal nieuw onderwerp. Ik onderzoek wat er zou kunnen gebeuren, als we drijvende zonnepanelen zouden hebben…’
Nieuwsgierig
Martine is oprecht nieuwsgierig naar de uitkomsten van haar onderzoek. En daarmee raakt ze ook de kern van een universitaire opleiding. Op de universiteit leer je hoe je antwoorden op vragen kunt krijgen. Stel, je hebt een vraag waarop je antwoord wilt hebben. Niet zomaar een wat vaagjes antwoord, maar een antwoord dat echt gebaseerd is op degelijk onderzoek. Hoe doe je onderzoek naar een onderwerp waar je meer van wilt weten? Nou, dat is precies wat je leert op de universiteit.
Bachelor en Master
In Nederland zijn er twee soorten bacheloropleiding, een bacheloropleiding op het hbo (4 jaar) en een bacheloropleiding op de universiteit (3 jaar). Op het hbo leer je hoe je kennis goed kunt gebruiken in je toekomstige vak. En hoe je die kennis kunt verdiepen en verbreden. Op de universiteit leer je vooral hoe je nieuwe kennis moet ontwikkelen. Je bacheloropleiding bereidt je voor op het doen van wetenschappelijk onderzoek. Tijdens je masteropleiding (meestal 1 of 2 jaar) laat je, onder begeleiding, zien dat je dat kunt: zelf een wetenschappelijk onderzoek doen en daarover een thesis (eindscriptie) schrijven.
In de praktijk zijn er vooral veel overeenkomsten tussen het hbo en de universiteit. Maar de doelstelling van de opleidingen zijn anders. Op het hbo word je een hoog-opgeleide professional, op de universiteit word je wetenschapper (Lees meer over hbo en wo opleidingen)
Wetenschapper worden… wat betekent dat?
Ik vroeg aan Martine of ze dat eigenlijk op de middelbare school al wist… dat ze wetenschapper wou worden… ‘Nou, nee. Niet bepaald. Eigenlijk wist ik op het eind van het gymnasium helemaal nog niet zo goed wat ik wilde. Ik had een cultuur & maatschappij profiel, maar op de een of andere manier sprak een talenstudie me toch bij nader inzien niet zo aan. Maar wat dan? Ik had twee tussenjaren nodig om te ontdekken wat ik nou echt wou. In die tijd was ik veel bezig met studiekeuze en ik heb ook gereisd. Zo ontdekte ik dat ik vooral een internationale studie moest kiezen. En een studie die heel breed is, want tijdens mijn tussenjaren realiseerde ik me dat er eigenlijk heel veel is wat ik interessant vind. En ook eigenlijk heel veel wil weten. Nieuwe kennis die ik zelf wilde ontdekken en ontwikkelen. En langzaam kwam bij mij het besef dat de universiteit dan geen slecht idee was. Maar welke studie dan?’
Op de universiteit kreeg ik andere interesses
‘Op de universiteit ontdekte ik dat er nog veel meer kennisgebieden waren dan ik aanvankelijk dacht. En ik ontdekte ook dat ik ‘science’ interessant vond. Dus alles wat te maken heeft met biologie, scheikunde, natuurkunde en wiskunde.’ Martine vertelt dit wat verbaasd. Ze had dit blijkbaar niet van zichzelf verwacht. En toch is dit precies wat het doel is van onderwijs, zeker op de uni… Dat een student nieuwe kanten van zichzelf ontdekt en kennismaakt met nieuwe werelden. Als docent heb ik het vaak meegemaakt dat studenten gedurende hun opleiding hele andere kanten van zichzelf en de wereld ontdekten. Dat is ook de onderliggende betekenis van het woord ‘universiteit’. Dat je leerproces ‘universeel’ kan en mag zijn. Op de universiteit zit je niet in een bepaald straatje, door de vele keuzemogelijkheden die er zijn, kun je nog alle kanten op.
Wetenschapper worden… wat betekent dat?
‘Ik ontdekte hoe leuk wetenschap is. En mijn ouders begrepen dat heel goed. Ze hebben altijd achter me gestaan in dit zoekproces en dat was wel heel erg fijn. Ze vonden het ook interessant, wat ik allemaal ontdekte. Mijn vader heeft zelfs mijn masterscriptie helemaal gelezen. Geweldig!
Maar ja… wetenschapper worden? Wat is dat dan? Tijdens mijn studiekeuze kwam ik eigenlijk niet veel verder dan ‘dokter’, ‘advocaat’, ‘dierenarts’ enzo. Zoals zoveel jongeren had ik geen idee van de beroepen die er allemaal zijn. Ik realiseerde me wel dat je op de universiteit opgeleid wordt tot onderzoeker, tot wetenschapper. Maar… Wat houdt dat dan in?
Interessante specialismen
Tijdens mijn bacheloropleiding ontdekte ik dat mijn docenten allerlei interessante specialismen hadden. iemand wist alles van vogels, en weer een andere docent wist heel veel van rivieren. Ik merkte dat je op de universiteit echt helemaal in zo’n specialisme kon duiken. Dat wilde ik ook wel… Dat bleek de kern van wetenschapper worden.’
De hele dag achter de computer?
‘Mijn beeld was dat je als wetenschapper de hele dag achter de computer zit. Nu ik bijna klaar ben met mijn masteropleiding heb ik ontdekt dat dit echt een verkeerd beeld is. Je kunt ook actief zijn met veldonderzoek. Dan ben je echt heel veel buiten bezig. Je bent echt niet alleen maar theoretisch bezig. Je kunt je onderzoek zo sociaal of zo praktisch maken als je zelf wilt. En dat vind ik echt een uitdaging.’
Wetenschapper worden… wat betekent dat?
‘Ik wil nog wel even toevoegen dat ik echt niet vind dat wetenschap daarmee belangrijker is dan de toegepaste kennis die je opdoet op het hbo. Wetenschapper worden betekent niet dat je daarmee per definitie super belangrijk bent. Ik vind het belangrijk dat je iets doet waar je blij van wordt, iets wat je energie geeft, iets wat past bij je capaciteiten. Iemand met een hbo achtergrond heeft een andere manier van werken geleerd. Maar dat is zeker geen mindere manier. Het is wél anders. En dat is maar goed ook. Want naast universitair geschoolde mensen hebben we ook goede hbo’ers nodig. En ook mbo’ ers natuurlijk.’
Webinar twijfel over studiekeuze
Wil je meer horen over het verhaal van Martine? Volg dan het webinar over ‘twijfel over studiekeuze’, waarin zij haar verhaal doet. Het webinar is op 23 januari om 20.00 en hier kun je je aanmelden.