Leenstelsel vergroot verschillen tussen studenten

Regelmatig publiceert het Nibud gegevens over de financiële situatie van studenten. Onderstaand persbericht gaat over: Leenstelsel vergroot verschillen tussen studenten. Ik geef in blauw cursief mijn reactie.

Student afhankelijker geworden van ouders

Persbericht Nibud | 29 juni 2021

Studenten in het hoger onderwijs zijn sinds de invoering van het leenstelsel in 2015 financieel afhankelijker geworden van hun ouders. Dat blijkt uit het Studentenonderzoek 2021 van het Nibud. Ook maken zij zich zorgen over hun studieschuld en proberen ze een lening te vermijden. ‘Het stelsel gaat ervan uit dat ouders kunnen bijdragen, maar met een inkomen rond anderhalf keer modaal is dat nog heel lastig. Studenten met draagkrachtige ouders kunnen studeren zonder te hoeven lenen, anderen beginnen hun loopbaan met een financiële achterstand,’ zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart.

De Rijksoverheid gaat ervan uit dat ouders zo’n 400 euro vrijwillig bijdragen aan de opleiding van hun kind. Lukt dat niet, dan kan de student een aanvullende beurs aanvragen. Helaas doen lang niet alle studenten (25%) die daar recht op hebben dat. Dat is erg jammer, want de aanvullende beurs is ‘gratis’ geld. het is een gift als je binnen tien jaar je diploma haalt. hermien

Minder leningen, meer zorgen. Leenstelsel vergroot verschillen tussen studenten

Het percentage studenten met een rentedragende lening is gedaald van 55 procent in 2017 naar 45 procent nu. Studenten die niet lenen, zijn vooral huiverig voor de studieschuld en de gevolgen daarvan. Met name studenten die thuis blijven wonen, zijn minder gaan lenen. Van de uitwonende studenten heeft bijna twee derde een lening. Van de studenten die thuis wonen, leent nog geen 30 procent. De studenten met een studieschuld maken zich zorgen over de gevolgen die de schuld heeft voor later (zoals het kopen van een huis). Ook vinden zij dat lenen bij DUO te makkelijk wordt gemaakt en beschouwen ze de lening minder vaak als investering dan in 2017.

Ik merk dat steeds meer studenten een studie dicht bij huis zoeken. Dat blijkt toch vaak niet verstandig. De studiekeuze moet in de eerste plaats gaan om de keuze voor de studie en niet de stad. Ook al heet de studie misschien hetzelfde, de manier van lesgeven, de manier waarop het onderwerp wordt behandeld en de sfeer van de instelling is overal anders. En dan is er ook nog het kwaliteitsaspect. Niet alle opleidingen hebben een even hoge kwaliteit. Let ook daar op bij studiekeuze. hermien

Meer en hogere ouderlijke bijdragen

Ruim twee derde van de studenten ontvangt geld van hun ouders. Dat is 10 procent meer dan in 2017 en vergeleken met 2015 (toen de respondenten nog niet onder het huidige leenstelsel vielen) zelfs 15 procent hoger. Ook het bedrag dat ze krijgen is met € 46 gestegen naar gemiddeld € 211 per maand. Vier jaar geleden ging nog meer dan de helft van de studenten het huis uit, nu wonen juist meer studenten bij hun ouders thuis. Dit zijn niet alleen eerstejaars die als gevolg van de coronapandemie andere keuzes hebben gemaakt. Ook onder tweede- en derdejaars woont meer dan de helft thuis. Hun ouders nemen meer kosten voor hun rekening dan eerst.

Lees ook: Thuis wonen, tips voor studenten. Thuis wonen, tips voor ouders. Studentenstad of studie?

Afhankelijkheid en onzekerheid. Leenstelsel vergroot verschillen tussen studenten

Het Nibud heeft berekend dat ouders met een anderhalf modaal inkomen nauwelijks kunnen bijdragen. Het instituut maakt zich zorgen over de financiële gevolgen van studeren voor jongeren die geen beroep op hun ouders kunnen doen. ‘Het Nibud ziet dat het leenstelsel een te grote afhankelijkheid van ouders veroorzaakt,’ stelt Vliegenthart. ‘En als je niet van hen afhankelijk kunt zijn en een lening nodig hebt, maakt de studieschuld studenten onzeker over hun toekomst.’ Het Nibud pleit daarom voor aanpassingen in het studiefinancieringsstelsel. ‘Iedereen kan studeren met studiefinanciering, maar er ontstaat na afloop een grotere ongelijke situatie dan noodzakelijk is,’ aldus Vliegenthart.

Ik merk dat blogartikelen die over geldzaken gaan veel meer gelezen worden. Fijn dat mijn blog zo goed gevonden wordt. Maar zorgelijk dat er zoveel vragen en zorgen zijn over geldzaken. Meest gelezen in 2020. Webinar over geldzaken

Minder kennis. Leenstelsel vergroot verschillen tussen studenten

In 2017 waren studenten beter geïnformeerd over het stelsel dan nu. Ongeveer een derde weet niet dat er rente wordt gerekend vanaf het moment dat ze de schuld opbouwen. Meer dan de helft van de huidige studenten weet niet dat zij het bedrag van de aanvullende beurs kunnen lenen als zij geen recht hebben op de beurs zelf. 80 procent weet niet dat je altijd bij DUO kunt lenen, ook als je meer dan € 16.000 bijverdient.

Lees ook ‘studiefinanciering in het kort’

25% van de studenten met recht op een aanvullende beurs vraagt hem niet aan. Dat is echt jammer. Vraag deze beurs aan, het kost geen moeite, de belastingdienst zoekt alles voor je uit. En er zit geen ‘addertje onder het gras’. Het is echt ‘gratis geld’. Een student heeft maar één verplichting: afstuderen binnen tien jaar.

Financieel zelfstandig

Achtergronden bij het Nibud Studentenonderzoek 2021

Sinds 2009 doet het Nibud kwantitatief representatief onderzoek naar de inkomsten, de uitgaven, het financiële gedrag en het leengedrag van studenten. In 2017 hebben we dit onderzoek onder hbo- en wo-studenten voor het laatst uitgevoerd. Herhaling van dit onderzoek geeft een actueel beeld van de financiële situatie en het financiële gedrag van deze studenten anno 2021. In 2019 is de eerste groep studenten afgestudeerd die volledig binnen het nieuwe studiefinancieringsstelsel is meegelopen. Dit onderzoek brengt de effecten van het nieuwe studiefinancieringsstelsel op het leengedrag van de studenten in kaart. In het onderzoek zijn 1.505 voltijdstudenten tot 30 jaar uit het hbo en wo ondervraagd over hun financiële gedrag en hun financiële situatie. Deze groep hbo’ers en wo’ers is representatief voor alle voltijdstudenten in Nederland wat betreft leeftijd, geslacht en opleidingsrichting (hbo of wo). Een uitgebreide beschrijving van de onderzoeksopzet en een overzicht van de achtergrondkenmerken staan in bijlage 1 van het onderzoek. Dit onderzoek is uitgevoerd door het Nibud en is financieel mogelijk gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).