Ouderavond studiekeuze

“Had ik dit maar allemaal van tevoren geweten”, verzucht Feike Klomp, vader van een zoon die helaas net met zijn eerste studiejaar (tijdelijk) gestopt is. Zoals veel ouders vóór hem, had hij zich nooit zo in het studiekeuzeproces verdiept. “We dachten dat alles wel liep”, was zijn commentaar. Feike is journalist en heeft onderstaand verslag geschreven over een ouderavond in Nijmegen die ging over studiekeuze…

“Hoe kom je tot een goede studiekeuze?
Wat is de rol van ons als ouders op de route naar een goede studiekeuze? Wat zijn de kosten eigenlijk? Wat zijn de do’s en don‘ts? Tijdens een ouderavond op een middelbare school in Nijmegen, deelt oudervoorlichter Hermien Miltenburg haar ervaringen. Dat doet ze samen met drie studenten en ‘ervaringsdeskundigen’: Bert Mul, Renske Jansen en Amanda Groenhof. De ouderavond is bedoeld voor ouders van leerlingen uit vwo 5 en 6. Haar ‘secondanten’: Bert Mul (22) studeert Landschapsarchitectuur (Wageningen University), Renske Jansen (24) volgt de lerarenopleiding (StoasVilentum) en Amanda Groenhof (24) studeert Tropische Bosbouw (Van Hall Larenstein). Voor mij als ouder is deze ouderavond in sommige opzichten een openbaring.

‘Tussendoor’ gesprekken
Hermien Miltenburg vertelt over het doel van haar presentatie en valt direct met de deur in huis: “Wat is uw rol bij het toewerken naar een studiekeuze? Bent u de belangrijkste adviseur of juist niet? Amanda:  “Ik heb in die fase het sparren erover wel gemist.” Bert: “Ik vond het juist vervelend als mijn moeder zei: ‘laten we het er nu even over hebben’.” Tja, wat is het beste? Hermien: “Het is zoeken naar de balans. Teveel druk leggen, werkt vaak averechts. Mijn ervaring is dat de beste gesprekken over studiekeuze ‘tussendoor’ plaatsvinden, gewoon tijdens een wandeling of een ontspannen etentje.”

Netwerken
Wat moet de studiekiezer allemaal ontdekken? Wie ben ik, wat kan ik, wat wil ik, wat hoort bij mij, wie kan mij helpen? “Netwerken is zo belangrijk. Zoek expertise en enthousiasme van experts. Spreek met andere studenten. Dat helpt echt.” Passie en inspiratie zijn een belangrijke voedingsbodem voor een geslaagde keuze. “Wat vindt uw dochter of zoon nou echt interessant?” Kiezen met je hoofd én je hart, is het motto op deze ouderavond.

Check studie uitval
Hermien benadrukt vervolgens het belang van Open Dagen, bezoek er minstens drie, hoewel het geen garantie voor succes is. Bij een studiekeuze komt meer kijken. Renske: “Ik staarde me een beetje blind na een eerste bezoek aan één open dag. Het is toch beter om vaker rond te kijken.” Een andere valkuil: de stad is niet altijd leidend. “Het is gevaarlijk om eerst naar de stad te kijken en dan de studie te kiezen”, benadrukt Hermien. Nog een andere eyeopener voor de ouders: check bij scholen wat het uitvalspercentage is! Renske: “Ik voel me bijvoorbeeld meer thuis in een kleine groep en een persoonlijke benadering. Anderen voelen zich thuis in de ‘massa’. Kijk daar ook naar.”

Jij doet het
Niet alles hoeft meteen goed te gaan. Een studie kan tegenvallen. Geen zorg. Veel studenten maken het mee. Hoe vind je de weg in het oerwoud van de keuzes? Een van de aanwezige ouders is benieuwd of je daarin word begeleid? Bert: “Kijk, het komt niet naar je toe. Je zult als student altijd zelf het initiatief moeten nemen.” Dit is dan wel een ouderavond, maar de verantwoordelijkheid ligt bij de aanstaande student. Hermien onderschrijft dat: “Jij bent de regisseur van je studie. Neem het initiatief.” Renske vult dit aan door aan te halen dat jij zelf verantwoordelijk bent voor je studie: “Als je een verslag in moet leveren, komen ze dat echt niet halen.” De tijd van rapporten is voorbij. Kleintjes worden groot. Volg trouw de colleges en geef het aan als er sprake is van bijvoorbeeld dyslexie.

Studie uitval
Studie uitval dan. De uitval in het eerste jaar is behoorlijk (1/3 in het eerste jaar). “De helft van de uitval wordt veroorzaakt door een onvolwaardige studiekeuze”, vervolgt Hermien haar verhaal. “Dat zeggen studenten trouwens zelf ook.” Amanda: “Een studie moet goed voelen en bij je passen. Waar word je blij van? Soms is het zoeken.”

Kwaliteit opleidingen
Op ouderavonden wordt ook veel gesproken over de kwaliteit van het onderwijs. De ouders kunnen verder gerust zijn, slechte opleidingen zijn er niet. Alle opleidingen in ons land zijn geaccrediteerd (goedgekeurd), maar er zijn ook ‘topopleidingen’. Alle opleidingen op hbo en wo niveau worden beschreven in de Keuzegids . De meeste decanaten op scholen beschikken over de meest actuele  Keuzegids

Kosten
Geld dan. Studeren kost veel geld. Dat is een feit. Een gemiddelde uitwonende student geeft maandelijks 900/1000 euro uit (bron: Nibud). “Zoek daarom een bijbaantje. Acht uur per week is mooi. Niet alleen voor het geld overigens”, benadrukt Hermien. “Het levert contacten op en je leert ervan. En vraag altijd een aanvullende beurs aan.” Ook geldzaken worden besproken op deze ouderavond.

Tussenjaar, veelvoorkomend onderwerp op een ouderavond.
Tot slot van de ouderavond wijzen Hermien, Bert, Amanda en Renske nog op de voordelen van een tussenjaar. Renske: “Ik heb gereisd, mezelf leren kennen en veel mensen ontmoet. Een tussenjaar is nooit verloren.” Moraal van de avond: studeren levert je persoonlijk geluk op, je bent waardevol op de arbeidsmarkt en….een studie betaalt zich terug. Voor mij als ouder was deze ouderavond een wake-up call” .
Feike Klomp, vader en journalist

Meer over een ouderavond
Wilt u de presentatie van een dergelijke ouderavond zien of gebruiken? Presentatie. Op een beperkt aantal middelbare scholen geven we een ouderavond, we betrekken daarbij altijd studenten of oud-leerlingen, die hun persoonlijke ervaringen delen. Een ouderavond wordt vaak aangevraagd door de decaan maar ook door ouderraden. Daarbij gaan we in op allerlei aspecten van studiekeuze en hoe een jongvolwassene regie kan nemen op zijn eigen (studie)loopbaan. We geven deze ouderavond in de bovenbouw havo en/of vwo.