Studiekeuze kan niet zonder dromen, dromen over je toekomst
Door Hermien Miltenburg
Belangrijke keuzes maak je niet alleen met je verstand. Je gebruikt er ook je gevoel bij. Een keuze maak je met hart en ziel. Een keuze maak je vanuit ‘je buikgevoel’. Dat is bij studiekeuze niet anders. Studiekeuze kan niet zonder dromen.
Stel dat alles zou kunnen….
Ik ken heel wat jongeren die als het ware in een cirkel blijven draaien als het gaan om studiekeuze. En overal zien ze beren op de weg.
- Ik heb pakket x met diploma y, wat kan ik daarmee?
- Maar eigenlijk wil ik liever…. (droom)
- Dat kan niet met mijn diploma
- Mijn droom kan dus niet uitkomen
- Waarom zou ik dan nadenken over de toekomst
- Wat ik wil kan toch niet….
Als uw kind hebben op deze manier redeneert kunt u eens vragen… Stel dat alles zou kunnen… Wat gebeurt er dan? Stel uw kind eens de ‘wondervraag’…
De ‘wondervraag’
De ‘wondervraag‘ geeft soms een onverwachte opening in je denkproces. Om het een beetje specifieker te maken:
- Stel dat alles kan, zoals in sprookjes
- En stel dat jij alles kunt wat je zou willen?
- Wat zou je dan doen met je toekomst?
Vraag het maar eens aan uw kind, en denk samen goed na over het antwoord.
President van Amerika
Zo’n 20 jaar geleden antwoordde een jong meisje me op deze vragen: ‘ik zou president van de VS willen worden’. Mijn eerste gedachte was toen: ‘Dat gaan ze in Amerika nooit willen. Daar willen ze een witte man aan het roer.’ En nu… we hebben een zwarte president gehad in Amerika, en ook bijna een vrouw.
Wat maakt dat dit je droom is?
Natuurlijk, niet alle dromen kunnen. het meisje dat ik daarnet aanhaalde was niet eens een inwoner van de VS. Dus het was sowieso een onrealistische gedachte. Maar het was wel een opening om te praten over haar dromen. Waarom wou ze zo graag president worden? Na lang doorvragen antwoordde ze: ‘Ik wil alles goed regelen voor de mensen daar. En ze vooral vertellen hoe ze gezonder kunnen eten en minder dik worden’. Zo kwam ze op het idee een opleiding met ‘voeding’ te gaan doen.
Studiekeuze kan niet zonder dromen… Het helpt je dichter bij jezelf te komen. En goed over jezelf na te denken. Over je dromen… maar ook over je capaciteiten.
Studiekeuze kan niet zonder dromen
Als je begint bij een droom kun je verder onderzoeken wat maakt dat dit je droom is? Wat zoek je in die droom? Vaak levert dat mooie gesprekken op tussen ouders en kinderen. Gewoon in alle rust praten over wensen… De harde werkelijkheid komt wel. Maar dromen moet je vasthouden. En proberen delen daarvan terug te vinden in de studiekeuze. Hierover praat ik met Marianne Koot, zij noemt zichzelf : ‘Een RotterDAME op onderwijsmissie’. Haar doel: Jongeren via LOB verliefd te laten worden op hun eigen toekomst.’.
Steeds hoger en hoger
‘Leerlingen willen vaak steeds hoger en hoger. Ze hebben een interessant toekomstbeeld. ‘ik wil advocaat worden’, bijvoorbeeld. Mijn eerste reactie als loopbaanbegeleider is in zo’n geval soms ‘wat moet ik daar nou mee. Je zit op het vmbo. Dan kun je toch geen advocaat worden…’
Denken in mogelijkheden
‘Maar ik weet intussen ook heel goed dat het belangrijk is in mogelijkheden te denken. Ik probeer vragen te stellen als:
- Waar komt die droom van jou vandaan?
- Heb je hier een mooi verhaal over gelezen? Of iets op TV of internet gezien?
- Ken je iemand die advocaat is?
- Welke stappen moet je zetten om advocaat te worden.
En vooral…..
- Wat maakt dat je advocaat wilt worden?
- Welke aspecten van advocaat zijn spreken jou dan aan?
Beschermen tegen ambitie
‘Het is een beetje dubbel. Aan de ene kant wil je een kind dat om het vmbo zit beschermen tegen torenhoge ambities. Dat is trouwens voor alle jongeren belangrijk. Maar aan de andere kant… het is juist heerlijk een droom te hebben. En wie zegt dat dromen altijd bedrog zijn?’
Ouders betrekken
‘Op een bepaald moment wil ik graag ouders betrekken bij de dromen van hun kind. Inderdaad studiekeuze kan niet zonder dromen. Maar ouders moeten dat wel op de een of andere manier ondersteunen. Ouders moeten iets van de droom van hun kind herkennen. Het is belangrijk dat ze hun kind niet ‘klein houden’. Maar ze moeten hun kind ook niet overvragen’.
Stap voor stap
‘Niet iedereen kan alles bereiken dat hij zou willen. Maar als de omgeving het ondersteunt kun je wel een soort stappenplan maken. In mijn leerlijn en trainingen geef ik loopbaanbegeleiders mee om, met een jongere, een haalbare stap richting de droom te formuleren. dat maakt het behapbaar. Zo blijft een jongere positief. maar hij blijft ook kritisch op zichzelf. Want als zo’n tussenstap niet gehaald wordt, dan is dat op zich geen ramp, maar heeft de jongere wel wat meer inzicht in zijn capaciteiten’.
Limiet bereikt
‘Soms hebben jongeren wat meer tijd nodig om tot bloei te komen. Maar voor iedereen zit er ook een limiet aan zijn of haar kunnen. Zo ‘hoog mogelijk’ is lang niet altijd het beste. Je kunt elk vakgebied op mbo, op hbo en op wo niveau doen. Het belangrijkste is dat het niveau past bij het type mens dat je bent’.
Diploma is relatief
‘Daar komt nog bij… een diploma is relatief. Heb je echt dit diploma nodig om de kern van je droom te bereiken? Ik ken zoveel mensen die hun droom hebben verwezenlijkt zonder diploma… Blijf dromen. Studiekeuze kan niet zonder dromen.