Op ouderavonden op scholen hoor ik vaak: ‘mijn kind kan geen studiekeuze maken, wat moet ik als ouder doen?’ Een goede vraag. En ook terecht dat je je als ouder zorgen maakt als het eindexamen in zicht komt en er nog steeds geen studiekeuze is. Hoe komt het dat uw kind nog geen studiekeuze kan maken? In mijn praktijk als oudervoorlichter zie ik een aantal oorzaken en oplossingen. Daar ga ik op in.
Moeder en dochter bestuderen de flyers op een Open Dag
Mijn kind kan geen studiekeuze maken, oorzaken en oplossingen
Als je scholieren vraagt hoe het komt dat ze nog niet kunnen kiezen, geven ze uiteenlopende antwoorden. Ik zal op een paar van die antwoorden ingaan.
Herkent u uw zoon of dochter in een van die uitspraken? Misschien hebt u iets aan de mogelijke oplossingen die ik geef.
Mijn kind kan geen studiekeuze maken. Hij is nog te jong voor studiekeuze
Ik weet echt niet wat ik wil. Van het voortdurende gezeur op school en thuis word ik ook erg moe. 1 mei is nog ver weg. Ik zie wel wat ik doe.
De meeste studiekiezers die geen keuze kunnen maken zijn er gewoon nog niet aan toe. Voor alle belangrijke keuzes in je leven moet ‘rijp’ zijn. Je moet eraan toe zijn om voldoende zelfkennis te hebben. Alleen als je weet wie je bent en wat je wilt met je leven, kun je keuzes maken. Niet eenvoudig voor een puber. Vooral jongens hebben die ‘rijping’ vaak nog niet op het eind van de middelbare school. Toch moet je je voor 1 mei opgeven voor een studie. Dan moet je gekozen hebben tussen heel veel (te veel?) opleidingen. Mijn tip: ga niet forceren. Sommige jongeren kunnen echt nog niet kiezen. Misschien is een tussenjaar voor hen een oplossing.
Ik ga graag naar school. Eigenlijk vind ik alle vakken interessant. Bij mijn profielkeuze vond ik het ook al moeilijk vakken te laten vallen. Er zijn ook veel studies die ik interessant vind. Maar kies ik het ene, dan betekent dat automatisch dat ik iets anders niet kan doen.
Leergierige, talentvolle studenten hebben soms ook echt problemen met de studiekeuze. Ze zijn bang om bepaalde wegen voor zichzelf uit te sluiten. Want kies je voor het een, dan betekent dat ook dat je het andere niet kiest. Gelukkig zijn er op hogescholen en vooral universiteiten ook hele brede opleidingen. Mijn tip: De aanstaande student moet vooral kijken naar ‘University Colleges’ (Maastricht University), ‘Honours’ programma’s (WUR) of een vrije bachelor. Binnen deze studies kun je zelf een heel breed programma samenstellen en studieadviseurs helpen hierbij. Er zijn diverse vergelijkbare mogelijkheden. Daarbij komt ook dat er binnen elke opleiding veel keuzemogelijkheden zijn. Op sommige universiteiten en hogescholen kun je naast je eigen programma ook nog extra vakken volgen. Soms kun je zelfs twee bacheloropleidingen of twee masters tegelijkertijd doen. En ook na het afstuderen zijn er nog heel veel mogelijkheden om van richting of beroep te veranderen. Maar weinig mensen doen hun hele loopbaan dát waar ze voor zijn opgeleid. Veranderen kan altijd nog.
Mijn kind kan geen studiekeuze maken. Mijn kind wil liever werken
School vind ik helemaal niks. Het liefst zit ik achter de computer te gamen of ik zit bij mijn vrienden. Het liefst zou ik gewoon gaan werken
Als ouder wil je graag dat je kind een goede toekomst heeft. Opleiding hoort daar bij. Toch is niet iedere jongere eraan toe meteen na de middelbare school te gaan studeren. Aan een student worden hoge eisen gesteld. Is het een idee om na havo of vwo te gaan werken? Ik ken heel wat voorbeelden van jongvolwassenen die een eigen bedrijf beginnen of ergens gaan werken en na een paar jaar toch weer gaan studeren. Een Associate Degree programma is dan misschien een oplossing. Vraag jezelf af of je echt wel fulltime wilt studeren.
Mijn kind wil ‘iets met ‘exact en informatica’, maar wat?
Ik wil iets met ICT gaan doen. Maar er zijn zoveel opleidingen op dit gebied. Wat moet ik kiezen?
De studiekiezer uit het voorbeeld weet welk vakgebied of interessegebied hij of zij interessant vindt. Dat is al heel mooi. Maar inderdaad binnen die vakgebieden zijn er nog heel veel keuzes mogelijk. Mijn tip: kijk eens rustig in de Keuzegids. Per vakgebied worden alle opleidingen kort beschreven. De decaan op school heeft de Keuzegids en je kunt hem ook kopen. Er zijn ook sites die je per vakgebied een overzicht geven van de opleidingen die er zijn. De vakgebieden die de Keuzegids onderscheidt zijn: ‘Taal & Communicatie’, ‘Onderwijs & Opvoeding’, Cultuur & Kunst’, ‘Recht & Bestuur’, Economie & Bedrijf’, ‘Gedrag & Maatschappij’, ‘Gezondheid’, Aarde & Milieu’, Exact & Informatica’, ‘Techniek’. Kijk ook naar de kwaliteit van die opleidingen.
Mijn kind heeft een handicap of belemmering
Ik ben klein, maar 1 meter 40. Niet alle beroepen zijn geschikt voor mij. Welke studie zou wél bij mij passen? Want ik kan goed studeren en vind veel onderwerpen interessant…
Nogal wat jongeren hebben een handicap of belemmering. Dat maakt een studiekeuze extra lastig. Maar uw zoon of dochter staat hierin niet alleen. Nogal wat jongeren hebben een belemmering zoals autisme, ADHD, een lichamelijke beperking. Noem maar op. Er kunnen allerlei oorzaken zijn die maken dat studiekeuze en studeren stroef verloopt. Mijn tip: vergelijk de mogelijkheden. Op de site van handicap & studie vindt u een lijst waarin hogescholen en universiteiten met elkaar worden vergeleken. Waar zijn de beste voorzieningen?
Mijn kind vindt helemaal niets leuk
Voor mij hoeft het allemaal niet, laat mij maar gewoon met rust
Ellendig als je kind echt helemaal niet vooruit te branden is. Weet u hoe dit komt? Hebt u al voldoende (kleine) gesprekjes met uw kind gehad? Misschien moet u gewoon even achteroverleunen en kijken wat er gebeurt. Uiteindelijk is het de verantwoordelijkheid van de studiekiezer om in actie te komen. En uw goedbedoelde adviezen kunnen ook averechts werken… helaas. Mijn tip: denk aan het spreekwoord dat ik altijd gebruik op ouderavonden:’ je kunt een paard naar het water brengen, maar het niet dwingen te drinken’. Je kunt als ouder alles doen om je kind in actie te krijgen. Maar uiteindelijk moet hij het zelf doen.‘Mijn kind kan geen studiekeuze maken’ is soms een groot probleem voor ouders… maar… de verantwoordelijkheid voor studiekeuze en studiesucces ligt bij de (aanstaande) student zelf.
Je kunt een paard naar het water brengen, maar het niet dwingen te drinken
Teveel stress voor school
Elke dag huiswerk.. afwachten welke punten ik haal… erg mijn best doen pffff
Proefwerken maken… examen halen. Voor sommige scholieren is dit een heel stressvolle periode. Sommige scholieren moeten echt alles op alles zetten om het examen te halen. Ze moeten zich echt inzetten, steeds streven naar beter, hard werken. Dit is in je hersenen een totaal ander mechanisme dan kiezen. Voor een belangrijke keuze heb je juist rust nodig en tijd om heel goed na te denken. Daarom is het ook belangrijk om in de vooreindexamenklas al veel te doen aan studiekeuze. Moet uw zoon of dochter echt alles op alles zetten om het eindexamen te halen? Een goed studiekeuzeproces kost nu eenmaal heel wat tijd. Als het echt niet lukt on in 4/5 havo of 5/6 vwo die tijd vrij te maken, dan is een tussenjaar helemaal geen gek idee.
Mijn kind kan geen studiekeuze maken en heeft extra hulp nodig
De decaan heeft niet genoeg tijd voor mij. Ik heb extra ondersteuning nodig
De decaan is op school het eerste aanspreekpunt bij studiekeuze. Maar zijn of haar tijd is ook beperkt. Misschien heeft uw zoon of dochter extra begeleiding nodig. Er zijn ZZP’ers en bureaus die zich speciaal richten op dit type scholieren. Op dit blog treft u verschillende verhalen van deze professionals. Ook zijn er speciale studiekeuzeprogramma’s op hogescholen. De decaan van de school van uw kind kan u hierin verder helpen. En ‘googelen’ levert ook heel wat informatie.
De decaan is dé expert op het gebied van studiekeuze. Hij of zij kan u verwijzen naar aanvullende studiekeuze-informatie naast de LOB lessen op school
Kies-pijn, mijn kind kan geen studiekeuze maken
‘Mijn kind kan geen studiekeuze maken’… in sommige gezinnen levert dit discussies op. Maar studiekeuze mag nooit teveel stress opleveren. Heeft uw zoon of dochter echt ‘keuzestress’? Zorg dan ook voor voldoende ontspanning. Een studiekeuzeproces kun je niet overhaasten. Lees ook nog eens de ’tien tips voor studiekeuze’. Daar hebt u vast iets aan. Hebt u vragen of opmerkingen naar aanleiding van dit artikel? Ik hoor ze graag.
Zie ook: tien tips voor ouders bij de studiekeuze van hun kind.
