Ouders heb geduld want studiekeuze is een proces

Carine Vos, studiekeuzecoach, heeft onderstaande tekst geschreven met als titel: ‘Ouders heb geduld want studiekeuze is een proces’. Inderdaad, studiekeuze is een proces van jaren. Natuurlijk voor de ‘echte’ studiekeuzefase, maar ook tijdens de studie. Carine aan het woord:

Twijfel en onrust

‘Als studiekeuzebegeleider kom ik naast studiekiezende en twijfelende jongeren ook regelmatig ouders tegen die zich geen raad weten met hun twijfelende kind. Ze proberen met hun kind in gesprek te gaan, maar vinden het lastig om de juiste snaar te raken. De meeste ouders zijn over het algemeen heel betrokken bij de studiekeuze van hun kind, maar willen wel graag dat de onrust die deze keuze oplevert weer snel achter de rug is. Het blijft voor ouders lastig om te accepteren dat hun kind hier doorheen moet, omdat je als ouder het beste wilt voor je kind. Twijfel en onrust zijn dan lastig om mee om te gaan. Het eerste advies is dan ook: heb geduld en besef dat het gaat om een heel proces’.

“Hij heeft nog nooit zijn eigen verjaardag georganiseerd”

‘Vanuit mijn rol als studiekeuzeadviseur geef ik regelmatig voorlichtingen over de vraag: ‘hoe maak je een goede studiekeuze?’ Meestal zit er dan een gemêleerd gezelschap van jong en oud in de zaal, die elkaar verrassen met opmerkingen en vragen. Daar merk je vaak dat ouders het lastig vinden om zich er wel mee te bemoeien, maar toch ook weer niet dusdanig dat hun zoon of dochter in de weerstand schiet. Een ongemakkelijke situatie ontstond ooit eens toen een jongere aangaf dat hij het wel zag zitten om eventmanagement te gaan studeren. Prompt reageerde zijn vader: “Maar hoe dan? Belachelijk! Hij heeft zelfs nog nooit zijn eigen verjaardagsfeestje georganiseerd!” Zoonlief boos, en vader verbaasd’…

Plezier en baan… ouders heb geduld want studiekeuze is een proces

‘Volgens mij heeft iedere ouder als doel dat je kind gaat kiezen voor iets waar hij of zij plezier aan beleeft en waar hij in de toekomst een baan mee kan vinden. Maar belangrijk is ook dat je kind niet al na een aantal maanden of iets langer uitvalt bij de gekozen opleiding. Die uitval kent diverse oorzaken. Gebrekkige oriëntatie en een mismatch tussen de inhoud van de opleiding en de verwachting van de student scoren daarbij heel hoog’.

Ouders heb geduld want studiekeuze is een proces, soms wat langer onrust in huis

‘Wat je dus wilt, is dat je kind zich goed oriënteert en een goed beeld heeft van datgene wat de opleiding vraagt en datgene wat hij of zij zelf te bieden heeft. Dat betekent dus veel onderzoek verrichten en dat kost tijd. Vandaar dat ouders moeten accepteren dat de onrust vanwege de studiekeuze soms wat langer in huis zal heersen’.

Tips en studiekeuzeadviezen voor ouders

‘Als ouder kun je daarbij helpen door vooral een meedenkende en ondersteunende rol aan te nemen. Niet teveel drammen en achter de broek aan zitten, maar een geïnteresseerde houding aannemen. Nog een paar adviezen’:

Vraag door

• ‘Vraag vooral veel door als je kind met een bepaalde optie aan komt zetten. Waar komt dit vandaan? Wie of wat heeft hem op dit spoor gezet? Is dit iets tijdelijks of zit de gedachte er al langer? In het geval van de jongeman met het eventmanagement-idee bleek na wat doorvragen dat zijn interesse voortkwam uit het feit dat hij net zijn eerste paar festivals achter de rug had en het leek hem geweldig ook zoiets te kunnen neerzetten. Dat zijn vader meteen negatief reageerde vond hij niet zo leuk’. (Lees ook eens het artikel over  welk beroep past bij mij?‘)

Ben een spiegel

• ‘Wees de spiegel die je kind nodig heeft. Als ouder ken je je kind, en weet je ook of iets bij hem of haar als persoon past. Je weet of hij over bepaalde eigenschappen en kwaliteiten beschikt en kunt inschatten of dat past bij wat de opleiding of beroep van hem vraagt. Wederom in het eventmanagement geval: de opmerking van de vader was een logische reactie (of het handig was is iets anders). Voor iemand die nooit iets georganiseerd heeft of maar die neiging heeft gehad is deze studie wellicht niet de meest logische keuze. Probeer in ieder geval dan wel open te vragen te stellen: denk je dat jij dit kunt? En waar blijkt dat dan uit? Heb je enig idee wat het betekent?’ (Meer verdiepende vragen om aan een studiekiezer te stellen)

Niet alleen tijdens de Open Dag, maar bij alle stappen: Denk aan deze vijf tips.

Praten, praten, praten

• ‘Als laatste: probeer te stimuleren dat je kind echt dingen uitzoekt. Daarbij kun je ook familie en vrienden inschakelen die eens met jouw studiekiezer willen praten over hun werk. Voor de jongere is dit soms net wat prettiger. Praten met een objectiever iemand dan je ouders kan soms net wat gemakkelijker aanvoelen. Bovendien voelen ze zich door een buitenstaander meer serieus genomen’.

Leuke, rare, zinnige en onzinnige opties

‘Het hele proces van studiekiezen is dus best een lastig verhaal. Voor de jongere, maar zeker ook voor de ouders. Maar wanneer ouders beseffen welke aspecten er allemaal bij komen kijken, wordt het voor hen makkelijker om te reageren op alle leuke, rare, zinnige en onzinnige opties waar hun kind mee aan komt zetten tijdens het proces’.

Ouders heb geduld want studiekeuze is een proces, maak een samenvatting van jezelf

‘Meer over die aspecten kun je terugvinden in de studiekeuze-whitepaper “Maak een samenvatting van jezelf”. Hoewel geschreven voor jongeren, is deze ook een prima basis voor ouders om helder te krijgen waar het om draait. Wellicht vinden ze er een goed aanknopingspunt voor een gesprek over die leuke, rare, zinnige en onzinnige studiekeuzes en wordt het hele studiekeuzeproces toch nog een beetje gezellig’!

Een leven lang kiezen, ouders heb geduld want studiekeuze is een proces

Leren hoe je keuzes maakt is een vaardigheid die steeds belangrijker wordt in het leven. De hoeveelheid studies waar je uit kunt kiezen is enorm. Is die studie eenmaal gekozen, dan volgen er nog veel meer keuzes… Welke vakken ga je volgen? Welke stages ga je doen? Wat zal je eerste baan zijn? Welke keuzes maak je binnen die baan? Onze keuzemogelijkheden in het leven zijn enorm. Op alle terreinen.
De studiekeuzefase is eigenlijk de laatste fase in het leven van uw kind, waarin u als ouder nog een belangrijke rol speelt. Gebruik die invloed om uw kind te leren hoe je goede keuzes maakt. Dat is misschien nog wel belangrijker dan concreet de goede studiekeuze maken.

Luisteren naar jezelf, praten met anderen en beslissen in vrijheid

De basis van alle levenskeuzes, studiekeuze is er daar maar één van, is goed luisteren naar jezelf. En met anderen praten over wat je denkt en hoopt en voelt. Vrijwel alle studiekiezers en studenten delen deze zoektocht graag met hun ouders. maar ik ben het met Carine eens. Daar heb je geduld bij nodig. En essentieel is dat de jongvolwassene vooral in vrijheid mag kiezen. Dat is de enige manier om te leren kiezen én om de goede studiekeuze te maken.  In vrijheid.

Webinar over studiekeuze?

28 januari aanmelden en 10 februari aanmelden zijn er webinars over studiekeuze en studeren op hbo of universiteit.