Studiekeuze, keuze voor het leven?
Studiekeuze is niet makkelijk. Er zijn heel wat jongvolwassenen die hiermee worstelen. ‘Mijn kind kan geen studiekeuze maken‘ hoor ik maar al te vaak. Scholieren vinden studiekeuze om verschillende redenen lastig (lees het artikel ‘mijn kind kan niet kiezen’). Veel gehoord argument: ‘Hoe kan ik nu weten wat ik de rest van mijn leven wil?’ Studiekeuze, een keuze voor het leven? Nee, dat is gelukkig een onterechte angst. Veel mensen veranderen om de paar jaar van baan. Ook veranderen banen om de paar jaar van inhoud. Lees het artikel van Annette Lehman van StudiekeuzeOpMaat
Hoe weet je wat je over tien jaar wilt?
‘Je hebt een studiekeuze gemaakt. Op weg daar naartoe, heb je jezelf beter leren kennen (wat zijn je kwaliteiten en wensen, waar liggen je interesses). Daarmee heb je een belangrijke stap gezet. Een stap die van invloed is op het verloop van de jaren die voor je liggen. Maar hoe weet je of je wel de juiste keuze hebt gemaakt? Hoe weet je of de studie die je gaat doen over 5 of 10 jaar nog bij je past? Het simpele antwoord: dat weet je niet en kun je pas beoordelen als het zover is. Is dat erg? Nee, dat is niet erg!
Je verandert
Inzichten en gevoelens, gedachten en voorkeuren zijn geen vaststaande gegevens. Ze ontwikkelen zich. Je bent nog jong, met een heleboel onderwerpen en gedachtes ben je nog niet in aanraking gekomen. Daar weet je dus niet van of ze bij je passen. Het kan ook zijn dat iemand je op een bepaalde studie heeft gewezen die je destijds niet leuk vond en nu wel. Ben je onzorgvuldig met die informatie omgegaan? Dat hoeft niet persé. Je was er toen misschien gewoonweg nog niet aan toe.’
De toekomst beheersen
‘De toekomst willen beheersen, precies willen weten waar je naartoe gaat, elke stap die je zet tot in detail analyseren en voorbereiden: dit zijn dingen die dikwijls spanning en stress veroorzaken. Ze kunnen zelfs leiden tot een burn-out. Tegenwoordig komt dat bij steeds meer jonge mensen voor. Een te hoge druk op school, behoefte aan perfectie, onzekerheid en veel te veel keuzemogelijkheden zijn factoren die regelmatig genoemd worden als oorzaak.’
De perfecte opleiding bestaat niet
De perfecte opleiding bestaat niet. En als je uitgaat van alles wat een opleiding NIET heeft, kan het heel moeilijk worden een keuze te maken. Kijk naar de positieve zaken (wat brengt deze studie je?), zet die op een rijtje en neem op basis daarvan een beslissing. Als je dit doet op basis van jouw huidige kennis en gerichte informatie, heb jij een bewuste keuze gemaakt. En blijkt het in de loop der jaren toch niet de ideale studie te zijn, dan heb jij je ontwikkeld, zijn jouw interesses aangescherpt en loop je in de goede richting. Wat heerlijk dat je dan kunt gaan bijsturen. En wat heerlijk als je over 10 jaar kunt terugzien op een wellicht turbulente, maar zeker ook uitdagende studietijd. En bedenk: een beetje ‘wie dan leeft, wie dan zorgt’ kan helemaal geen kwaad.’ Door Annette Lehmann, StudiekeuzeOpMaat
Kiezen blijft een leven lang
Steeds meer mensen veranderen in de loop van hun carrière van baan. In de toekomst zal dat nog vaker gebeuren. U als ouder bent zich daarvan bewust, zelf bent u wellicht ook van beroep veranderd. In uw kennissenkring zijn er zeker mensen die iets heel anders zijn gaan doen na een paar jaar. Loopbanen ontwikkelen zich steeds vaker niet in een logische lijn. Er zijn uiteindelijk ook maar heel weinig mensen die hun loopbaan stap voor stap plannen. ‘Ik sta nu op punt A, als ik de komende jaren B,C,D, E en F doe kom ik uiteindelijk wel bij G…’ In de praktijk werkt het zo niet.
De meeste mensen groeien min of meer toevallig van het een naar het ander. Je verantdert, leert en maakt nieuwe keuzes. Vaak hoort daar ook een nieuwe studiekeuze bij. Een nieuwe opleiding of nieuwe korte cursussen of trainingen.
Waarom zou het bij studiekiezers anders gaan?
Ouders en andere volwassenen vragen nogal eens aan scholieren: ‘En wat wil je later worden?’ Dat lijkt een hele gewone vraag. Maar is dat echt zo’n gewone vraag?
Wat zou u zeggen als iemand aan u vraagt: ‘En wat wil je over tien jaar worden?’ Waarschijnlijk werkt u tot uw zeventigste… in loondienst, in uw eigen bedrijf of als vrijwilliger of mantelzorger. Maar wat de inhoud van uw werk of beroep zal zijn ??????
Onze wereld verandert zo snel… Hoe kun je zo’n lange periode overzien?
Waarom zou dat voor een studiekiezer anders zijn? Een studiekeuze een keuze voor het leven? Gelukkig niet, gelukkig blijven mensen groeien, gelukkig blijven banen veranderen…
Een studiekeuze als keuze voor het leven bestaat niet
Een studiekeuze als keuze voor het leven is onmogelijk. Opleidingen houden daar rekening mee. In het eerste studiejaar krijgt de student een vast programma. Ik adviseer studenten en ouders ook goed te kijken naar hoe dat programma er uit ziet, want zo’n eerste studiejaar is voor velen ook meteen het lastigste. Vanaf het tweede studiejaar is er steeds meer ruimte voor vrije keuze. Een student leert steeds beter wat hij echt interessant vindt. Dat zijn vaak genoeg nét iets andere dingen dan de student in het begin verwachtte. Ik ken heel wat studenten die met een andere beroepswens afstuderen. Een studiekeuze als keuze voor het leven bestaat niet. Je eerste beroep is een begin. Van daaruit ontwikkel je jezelf. je kunt nog heel veel verschillende kanten op. (Lees ook ‘baan van de toekomst‘ en ‘arbeidsmarkt, je kansen inschatten als studiekiezer’)
Kennismaken met interessegebieden
Een student kiest vaak een interessegebied. ‘Iets met techniek’, ‘iets met economie’. Dat is een belangrijke stap. Veel mensen blijven namelijk wel een leven lang binnen dat interessegebied werken. In de Keuzegids en op de site ‘Kies je studie‘ kun je kijken naar de verschillende interessegebieden of vakgebieden die er zijn. Een scholier die weet welk interessegebied zijn passie heeft, ontdekt iets belangrijks.
Kennismaken met andere beroepen
Natuurlijk zijn er binnen zo’n interessegebied veel verschillende opleidingen. Mijn advies: Onderzoek welke hogeschool of universiteit qua sfeer het beste bij je past. Kijk in de Keuzegids hoe de opleidingen worden gewaardeerd. Kijk ook naar het oordeel van ouderejaars bij de Nationale Studentenenquête.
Juist omdat er binnen een opleiding zoveel te kiezen valt, ontdekken studenten meestal pas later welk beroep op dat moment echt bij ze past. Later in hun loopbaan ontdekken ze banen die nog uitdagender of interessanter zijn. Meestal wél binnen hun oorspronkelijke interessegebied, maar lang niet altijd exact passend bij hun oorspronkelijke opleiding. Helemaal niet erg. Studiekeuze blijft een leven lang.