Ga je met je kind mee naar een open dag, dan hoor je overal praten over een bacheloropleiding. Een relatief nieuwe term in Nederland. Wat is een bacheloropleiding precies? Je kunt een bachelor doen op de universiteit en op het hbo.
Hbo opleiding, universitaire opleiding
Vroeger praatten we over een hbo opleiding of een opleiding op de universiteit. Natuurlijk bestaan beide onderwijstypes nog. Maar op beide volg je nu een bacheloropleiding. Daarna kun je een masteropleiding gaan doen. Wat is een bacheloropleiding precies? Waarin zijn ze hetzelfde en waarin verschillen ze?
Wat is een bacheloropleiding op het hbo?
Wat vroeger ‘gewoon’ hbo opleiding heette, heet nu bacheloropleiding. Je hoort ook wel ‘bachelor of profession’. Het kenmerk van deze bacheloropleiding is dat je een hoog opgeleide professional wordt. Deze opleiding leidt op tot een beroep. Je krijgt pittige theorie, maar die theorie is echt gericht op je toekomstige praktijk. Er zijn ook veel stages en opdrachten die je voorbereiden op de arbeidsmarkt. De insteek van deze bacheloropleiding is hetzelfde als vroeger een hbo opleiding: een student opleiden tot hoog opgeleide professional. Hogescholen noemen zichzelf soms ook ‘university for applied sciences’. Applied sciences betekent toegepaste wetenschap, toegepaste kennis. Kennis die gericht is op de arbeidsmarkt. Een bachelor op het hbo duurt vier jaar. Ieder jaar moet je 60 studiepunten halen. Er zijn veel overeenkomsten en ook verschillen tussen deze bacheloropleiding en de bachelor op de universiteit.
Wat is een bacheloropleiding op de universiteit?
Ook op de universiteit kun je een bacheloropleiding doen. Dat is soms verwarrend. Vroeger duurde een opleiding op de universiteit vier of vijf jaar. Nu is een universitaire opleiding gesplitst in twee delen, een bachelor en een master. Het eerste deel van je universitaire opleiding heet ook bacheloropleiding, net als op het hbo. Maar inhoudelijk zijn ze heel anders. Tijdens je universitaire bachelor krijg je vooral theorie. Je wordt in principe opgeleid tot onderzoeker, je wordt wetenschapper. Praktijk krijg je nog niet veel. En de kennis is breed en algemeen. Niet toegespitst op een toekomstig beroep. Een bachelor op de universiteit duurt drie jaar. Ieder jaar moet je 60 studiepunten halen.
Na een bachelor op de universiteit een master
Tijdens je bachelor op de universiteit leer je heel veel. Maar je leert niet hoe je die kennis toe kunt passen in de praktijk. Die praktijk leer je tijdens je master. Een volwaardige universitaire opleiding bestaat dus uit een bachelor- en een masteropleiding. Je kunt eigenlijk niet spreken van een afgeronde universitaire opleiding als je na je bachelor stopt met studeren. Na je bachelor doe je een master. De duur van je master is afhankelijk van het onderwerp. Masteropleidingen in de bèta hoek, dus richting natuurkunde, scheikunde, biologie, wiskunde, duren twee jaar. De andere masters meestal één jaar. Maar de master geneeskunde duurt drie jaar. Tijdens je masteropleiding doe je stage en doe je je onderzoek. Dan is je universitaire opleiding afgerond.
Masterkeuze
Je kunt een master doen die helemaal aansluit op je bacheloropleiding. Maar je kunt ook een master doen die een beetje anders is, of zelfs helemaal anders. Dan worden er wel toelatingseisen gesteld. Soms moet je aanvullende vakken doen om toegelaten te worden. Je kunt je master ook op een andere universiteit doen en zelfs in het buitenland. De keuze van je master is opnieuw een echte studiekeuze.
Universitaire master na een hbo bachelor
Je kunt ook een universitaire master volgen na een hbo bacheloropleiding. Ook dan worden er toelatingseisen gesteld. Vaak moet een student een zeven gemiddeld hebben op het hbo, om toegelaten te worden. Ook moeten de vakken afgestemd zijn op de eisen van de master. Daarom adviseer ik hbo studenten die door willen studeren echt op tijd contact op te nemen met de master van hun keuze. Op het hbo heb je namelijk veel vrije keuze vakken. Het is slim om die af te stemmen met de master waar je naartoe wilt. Er zijn trouwens ook mogelijkheden om die aanvullende vakken ná je bachelor te doen. Dan volg je een pré-master. Zo’n twintig procent van de hbo studenten kiest voor dit traject. Ze groeien tijdens hun studie en willen zich nog meer verdiepen in de inhoud van hun toekomstige aandachtsgebied.
Master op het hbo
Er zijn ook mogelijkheden om een master op het hbo te doen. Dat is dan een master die inhoudelijk afgestemd is op de arbeidsmarkt. Vaak volgen studenten een hbo master naast hun baan. Of ze doen deze master nadat ze een tijdje hebben gewerkt. Er zijn steeds meer hbo masters.
Kwaliteit onderzoeken
Staat een student voor zijn bachelorkeuze of voor zijn masterkeuze dan is het belangrijk goed te kijken naar de kwaliteit van de opleiding. Er zijn in Nederland geen slechte opleidingen. Maar er zijn wél opleidingen die duidelijk beter zijn dan andere, er zijn toplopleidingen. Ga daarbij niet alleen af op ‘gevoel’ of ‘imago’. Kijk goed naar de feiten en de cijfers die bekend zijn over deze opleiding. Daarnaast is het natuurlijk heel belangrijk dat een student zich ook goed voelt op de hbo of universiteit. Open dagen bezoeken en meeloopdagen volgen is belangrijk. Voor de keuze van je bacheloropleiding en ook van je masteropleiding met je je hart en je verstand gebruiken.
Goed nadenken over het niveau
Haast iedere opleiding of vakgebied kun je op mbo, hbo of wo niveau doen. Ik vind het belangrijk dat een student kiest wat bij hem past. Maar wat is nu het verschil tussen hbo en universiteit? Van de studiekeuzesite studiekeuze123 heb ik onderstaand schema gekopieerd. Het is gemaakt door de VvSL, nu BiOnd, de landelijke decanenvereniging. Het schema geeft een globaal beeld.
Schema wat is een bacheloropleiding: hbo en wo in een notendop
| hogeschool (hbo: hoger beroepsonderwijs) | universiteit (wo: wetenschappelijk onderwijs) |
| Leren voor beroep | Leren onderzoek te doen |
| Beroepsbeeld is duidelijk | Beroepsbeeld is nog niet duidelijk |
| Vooral praktisch | Vooral theoretisch |
| Bestaande kennis toepassen in de praktijk | Nieuwe kennis ontdekken en delen |
| Vaardigheden en houding voor beroep | Vaardigheden voor onderzoek en wetenschap |
| Veel verschillende vakken | Minder vakken, meer verdieping |
| Leerstof gespreid | Leerstof vaak geconcentreerd, hoog tempo |
| Persoonlijke begeleiding/vinger aan de pols | Minder persoonlijk, zelf zoeken/hulp vragen |
| Meer controle op huiswerk | Minder of geen controle op huiswerk |
| Veel groepsgewijs les | Veel zelfstandig leren |
| Vaak in klasverband | Vaak in grote collegezalen |
| Je wordt opgeleid voor een beroep | Je wordt opgeleid voor een functie |
Wat is een bacheloropleiding en hoe zit het met de begeleiding van studenten?
Het lijkt in bovenstaand schema alsof er op het hbo meer begeleiding is. Mijn ervaring is dat dit niet altijd zo is. Vind je het belangrijk te weten hoeveel begeleiding je kind krijgt? Verdiep je zich dan eens in de Nationale Studentenenquête. Daarin kunt u precies vinden hoeveel begeleiding studenten op die opleiding krijgen. Voor hbo én wo geldt dat studenten vooral zelf hulp moeten zoeken als ze begeleiding nodig hebben. Je wordt minder ‘aan het handje gehouden’ dan op de middelbare school. Je huiswerk maken, colleges bezoeken… Het is vooral de verantwoordelijkheid van de student zélf.
Ook lijkt het alsof de universiteit massaler is met altijd grote groepen. Dat is niet altijd het geval. Bovenstaand schema heeft slechts een globale indruk.
Het vergelijken van opleidingen, ook op bovenstaande punten, is heel belangrijk.
Welke bacheloropleidingen zijn het beste?
Het is dus best belangrijk om te kijken naar de kwaliteit van de opleidingen. Welke opleidingen hebben de beste docenten? Waar krijg je goede begeleiding? Waar is de organisatie van bijvoorbeeld de toetsing op orde? Ook deze gegevens vind je in de Keuzegids en op Studiekeuze123.
De beste opleidingen onderwijs en opvoeding 2024
De beste opleidingen taal en communicatie 2024
De beste opleidingen cultuur en kunst 2024
De beste opleidingen recht en bestuur 2024
De beste opleidingen economie en bedrijf 2024
De beste opleidingen gedrag en maatschappij 2024
De beste opleidingen gezondheid 2024
De beste opleidingen aarde en milieu 2024
De beste opleidingen exact en informatica 2024
De beste opleidingen techniek en ontwerp 2024
De beste interdisciplinaire opleidingen en university colleges 2024
