Studiekeuze maken: beroepen en baankansen bekijken
Door Daniëlle Vogels
Nadenken over wat je wilt worden is niet nodig als je een hbo of universitaire studie wilt gaan doen. Maar een beeld krijgen van mogelijke beroepen en baankansen na verschillende studies is wel belangrijk voor een goede studiekeuze. Door de ontwikkeling van AI verandert de arbeidsmarkt. Hoe kun en wil je hiermee rekening houden?
Hoe beginnen met studiekeuze?
Met veel studies op hbo’s en universiteiten kun je verschillende beroepen gaan uitoefenen. Daarom is het niet nodig na te denken over wat je wilt worden om een studie te kunnen kiezen. Begin met breed oriënteren op internet en kijk welke studies je interessant lijken. Verdiep je in de inhoud en opzet daarvan. Daarna kun je bepalen welke open dagen je wilt bezoeken en deelnemen aan meeloopdagen.
Waarom en hoe beroepen bekijken
Studeren kost veel geld, en om een hbo- of universitair diploma te behalen moet je een paar jaar flink wat uren studeren. Onzettend vervelend om tijdens de opleiding te ontdekken dat je met het diploma hiervan geen werk kunt gaan doen dat jou leuk lijkt. Daarom is het slim om voordat je start alvast wat te weten te komen over mogelijke beroepen en baankansen van studies die je interessant vindt.
Bij beschrijvingen van opleidingen op de websites van universiteiten en hbo’s kun je vaak lezen over het werk van oud studenten, ook alumni genoemd. Hierover lezen kan je helpen bepalen of je studie wel of niet wilt gaan volgen. Bekijk hier een voorbeeld.
Veel studiekiezers kennen maar een zeer beperkt aantal beroepen. Scroll door beschrijvingen van beroepen in verschillende sectoren om ideeën op te doen. Op website Studiekeuze123 (betaald door het ministerie van Onderwijs) vind je ook beschrijvingen en filmpjes van veel beroepen. Stel jezelf, of je kind, hierbij deze vragen:
- Welke beroepen lijken jou interessant en waarom?
- Hoe denk je dat je werkweek er dan uitziet?
- Hoeveel tijd besteed je in die beroepen aan verschillende bezigheden en waar doe je die?
- Wat zou daarvan wel en niet bij jou passen? Hoe blijkt dit uit wat jij al doet en hebt gedaan op school, in je vrije tijd en tijdens bijbaantjes?
Baankansen en ontwikkeling van AI
Baankansen bekijken bij het maken van de studiekeuze is verstandig. Het UWV onderzoekt in welke beroepen de kans op het vinden van een baan het grootst is en geeft hierover informatie.
Door de ontwikkeling van AI gaat de arbeidsmarkt komende jaren waarschijnlijk flink veranderen, volgens de Sociaal Econmische Raad (SER). Dit is een belangrijk advies orgaan van de overheid. Volgens deze raad zijn er op dit moment verschillen in de mate waarin verschillende secotren gebruik maken van AI.
Vooral in de ICT-sector, specialistische zakelijke dienst verlening en de financiële dienstverlening wordt al veel gebruik gemaakt van AI. Besturen van grote Nederlandse bedrijven denken dat AI binnen een paar jaar veel werk gaat overnemen.
Het is geen goed idee om een opleiding vooral te kiezen vanwege de kans op een baan of goed salaris als je deze niet echt interessant vindt. Dan zal het erg lastig zijn om gemotiveerd te blijven en de studie succesvol af te ronden. Bovendien kan de arbeidsmarkt veranderen.
Studiekeuze maken: wetenschappelijk onderzoeker?
De meeste universitaire studies leiden op tot wetenschappelijk onderzoeker. Maar wat doet een wetenschappelijk onderzoeker eigenlijk? Veel studiekiezers hebben hier geen goed beeld van. Denk je aan een universitaire studie, dan is het slim om hierover te lezen en vragen te stellen tijdens Open dagen.
Veel studenten twijfelen op enig moment of ze de juiste keuze hebben gemaakt. Een beeld hebben van wat je na de studie zoal kunt gaan doen, kan dan helpen om gemotiveerd te blijven. Maar een klein deel van de universitair studenten wordt uiteindelijk wetenschappelijk onderzoeker.
Motivatie en beroepsopleidingen
Is het voor jouw motivatie, of die van jouw kind, belangrijk om gericht opgeleid te worden tot een bepaald beroep? Ook voor vwo-ers is het slim om dan te kijken naar studiemogelijkheden in het mbo en hbo. Kijk ook naar verschillen tussen hbo en universiteit.
De beste carrièrekansen geeft een studieroute die het best bij je past. Op hbo’s en universiteiten stopt gemiddeld bijna 1 op de 3 eerstejaars met de studie. Ruim 1 op 3 daarvan is gestopt omdat de manier van studeren niet paste, blijkt uit enquêtes.
Beroepenavonden en snuffelstages
Praten met iemand die een beroep uitoefent is nuttig om een beeld te krijgen van wat dit inhoudt. Veel scholen organiseren daarom beroepenavonden. Hiernaast snuffelstages regelen is slim, omdat zelf ervaren nog meer inzicht geeft.
Vraag aan kennissen die een beroep uitoefenen dat interessant lijkt of je een of enkele dagen mag komen kijken. Je kunt dit bijvoorbeeld via mail ook vragen aan organisaties en bedrijven die interessant lijken. Hier is niet altijd ruimte voor, maar je kunt werkgevers treffen die juist interesse hebben in jongeren die initiatief tonen door hier zelf om te vragen. Lees hoe Emma 30 snuffelstages liep in een tussenjaar en hoe dit haar hielp om een studiekeuze te maken.
De studiekeuze checklist
Dit is een artikel over punt 3 in een serie over onderstaande checklist voor een goed gefundeerde studiekeuze (klik op de link achter elk punt om te lezen wat je kunt doen om dat goed en zo makkelijk mogelijk af te vinken, en hoe ouders hierbij kunnen helpen):
- Je hebt gekeken naar een flink aantal andere studies,
- goed verdiept in de inhoud en opzet van de studie,
- een beeld van werk dat je daarna kunt doen,
- goed vergeleken met andere studies,
- deelgenomen aan een meeloopdag,
- en je bent gemotiveerd om met de studie te starten!
Lees hier waarom ik deze studiekeuze checklist maakte en wat je kunt doen bij twijfel tussen een paar studies.