Arbeidsmarktpositie van academici en hbo’ers
Door Hermien Miltenburg
De meeste studenten kiezen vooral iets dat bij ze past en wat ze interessant vinden. Maar ze kijken ook in meer of mindere mate naar de toekomstige baankans. Het artikel ‘Arbeidsmarktpositie van academici en hbo’ers vergeleken’ is geschreven door Michel van Smoorenburg, teamleider onderwijs-arbeidsmarkt van het UWV.
Arbeidsmarktpositie van academici vergeleken
Michel van Smoorenburg: Er zijn grote verschillen in de arbeidsmarktpositie van academici. Afgestudeerden van de opleiding tandheelkunde hebben de beste startpositie op de arbeidsmarkt. Vooral het uurloon en jaarinkomen zijn zeer goed. Afgestudeerden van de opleiding letterkunde hebben de zwakste startpositie. Ook is er een zeer grote samenhang tussen de arbeidsmarktpositie bij de start van iemands carrière en 10 jaar nadat diegene is afgestudeerd.
Onderzoek
SEO Economisch Onderzoek en Elsevier Weekblad hebben onderzoek verricht naar de arbeidsmarktsituatie van afgestudeerden. Op basis hiervan heeft UWV een vervolgonderzoek gedaan. Er zijn 72 wo-masteropleidingen met elkaar vergeleken en gerangschikt op basis van de arbeidsmarktpositie, zowel bij de start op de arbeidsmarkt als na 10 jaar na afstuderen.
Meest succesvolle arbeidsmarktpositie
Bij de start van hun loopbaan, hebben afgestudeerden van de opleiding tandheelkunde de beste arbeidsmarktpositie, gevolgd door afgestudeerden fiscale economie en econometrie. Het hebben van een succesvolle arbeidsmarktpositie is gebaseerd op hoe lang het duurt om een baan te vinden, het uurloon, het jaarinkomen en of iemand een vaste baan heeft. 10 jaar na afstuderen bestaat de top drie nog steeds uit mensen met de opleiding tandheelkunde en fiscale economie, aangevuld met ‘finance’ (opleidingen in de financiële richting). Masteropleidingen met een relatief goede startpositie blijven het over het algemeen goed doen op de arbeidsmarkt. Het jaarinkomen uit werk na de opleiding tandheelkunde is 10 jaar na afstuderen ruim drie keer zo hoog als werkenden met een afgeronde opleiding archeologie.
Minst succesvolle arbeidsmarktpositie
Bij de start van hun loopbaan hebben afgestudeerden van letterkunde, archeologie en kunst- en cultuurwetenschappen de zwakste arbeidsmarktpositie. 10 jaar na hun afstuderen hebben werkenden met een afgeronde opleiding archeologie, neurowetenschappen en letterkunde de meest ongunstige arbeidsmarktpositie. Er is meestal geen inhaalslag bij opleidingen met een (zeer) matige startpositie en soms verslechtert de arbeidsmarktpositie zelfs ten opzichte van andere studies, wanneer naar de langere termijn wordt gekeken. Dat is bijvoorbeeld het geval bij archeologie en theologie.
Arbeidsmarktpositie van hbo’ers vergeleken: grote verschillen
Er zijn grote verschillen in de arbeidsmarktpositie van hbo’ers. Zo hebben afgestudeerden van lerarenopleidingen de beste startpositie op de arbeidsmarkt. Zij vinden snel werk en het uurloon en het jaarinkomen zijn zeer goed. De hbo-opleiding dans heeft de zwakste startpositie. Ook is er een grote samenhang tussen de arbeidsmarktpositie bij de start van iemands carrière en 10 jaar nadat diegene is afgestudeerd.
Onderzoek
SEO Economisch Onderzoek en Elsevier Weekblad hebben onderzoek verricht naar de arbeidsmarktsituatie van afgestudeerden. Op basis hiervan heeft UWV een vervolgonderzoek gedaan. Er zijn 90 hbo-opleidingen met elkaar vergeleken en gerangschikt op basis van de arbeidsmarktpositie, zowel bij de start op de arbeidsmarkt als na 10 jaar na afstuderen.
Meest succesvolle arbeidsmarktpositie
Bij de start van hun loopbaan, hebben afgestudeerden van lerarenopleidingen de beste arbeidsmarktpositie. Het hebben van een succesvolle arbeidsmarktpositie is gebaseerd op hoe lang het duurt om een baan te vinden, het uurloon, het jaarinkomen en of iemand een vaste baan heeft. Bij de rangschikking van hbo-opleidingen naar arbeidsmarktpositie staan in de top 10 vrijwel allemaal tweedegraads lerarenopleidingen. 10 jaar na afstuderen hebben mensen met een afgeronde opleiding aviation (luchtvaart), lerarenopleiding wiskunde en maritiem officier de beste arbeidsmarktpositie. Afgestudeerden van hbo-opleidingen die gericht zijn op onderwijs, zorg of welzijn hebben over het algemeen een minder gunstige loopbaanontwikkeling in het verschiet. Bij bedrijfseconomie, commerciële economie en international business en management is het loopbaanperspectief duidelijk beter.
Minst succesvolle arbeidsmarktpositie
Bij de start van hun loopbaan, hebben afgestudeerden van de opleidingen dans, kunstacademie en muziek de zwakste arbeidsmarktpositie. 10 jaar na afstuderen hebben werkenden met een afgeronde opleiding dans de meest ongunstige arbeidsmarktpositie, gevolgd door culturele en maatschappelijke vorming en de kunstacademie. Op basis van uurloon, jaarinkomen en percentage vaste dienstverbanden blijft hun arbeidsmarktpositie ver achter bij het hbo-gemiddelde. Ook 10 jaar na afstuderen is de studierichting nog sterk bepalend voor de arbeidsmarktpositie.
Arbeidsmarktpositie van academici en hbo’ers: Voorlichting aan studenten
Deze uitkomsten zijn geschikt om de studiekeuzevoorlichting te verbeteren. Naast interesses en capaciteiten, kunnen de kansen op de arbeidsmarkt een overweging zijn bij het maken van een studiekeuze. Een meer transparante markt draagt bij aan een betere aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Het kan ertoe leiden dat minder studenten kiezen voor opleidingen met matige arbeidsmarktperspectieven. Ook kan betere informatievoorziening leiden tot minder spijt achteraf.
Arbeidsmarktpositie van academici en hbo’ers: Bronnen
Bekijk de publicatie Arbeidsmarktpositie van hbo’ers vergeleken met uitleg over de methodiek en een toelichting bij alle uitkomsten voor 90 hbo bacheloropleidingen. Of de soortgelijke publicatie voor het universitair onderwijs: Arbeidsmarktpositie van academici vergeleken. Er is ook een overzicht met uitsluitend de ranglijsten (hbo en wo).