Wordt de student werkelijk opgejaagd?

Vanmorgen begint er een artikelenreeks van Kaya Bouma in de Volkskrant over het veranderde studentenleven. Het eerste artikel gaat over de vraag: Wordt de student werkelijk opgejaagd?

Eisen die gesteld worden aan studenten

In het artikel van Kaya Bouma zijn een vader en een zoon aan het woord. De vader die lang kon studeren, en daar ongetwijfeld veel aan heeft gehad. De zoon die zich opgejaagd voelt. Ik merk inderdaad dat ouders nogal eens verbaasd zijn hoe anders ‘student zijn’ in 2017 is. Er worden forse eisen gesteld aan de student. Maar wordt de student werkelijk opgejaagd?

Studiekeuze

Het begint eigenlijk al op de middelbare school. Dat is ook de reden dat decanenkring Arnhem en andere onderwijsprofessionals meewerken aan dit blog. Op de middelbare school moet de leerling echt veel tijd besteden aan LOB (studiekeuze). Een verkeerde studiekeuze was ‘vroeger’ niet zo’n punt. Ging het mis dan begon je toch gewoon opnieuw aan een leukere studie. Maar telkens aan een nieuwe studie beginnen is nu (financieel) niet meer haalbaar. De studiekeuze moet meteen goed zijn. Een hoge eis aan jongvolwassenen van 16-17 jaar.

Hoge uitval

De uitval in het eerste studiejaar is hoog. Er zijn grote verschillen tussen opleidingen en instituten, maar de uitval is op het hbo bijna 30%, op het wo bij 20%. De helft van die uitvallers wijt dit aan verkeerde studiekeuze.
Dat verklaart waarom niet alleen decanen, maar ook professionals uit het Hoger Onderwijs veel aandacht besteden aan studiekeuze. Een goede studiekeuze is de basis voor studiesucces.

U bent als ouder belangrijk

Cruciaal in dit proces van studiekeuze en beginnen met de studie is uw rol als ouder. Natuurlijk ligt de verantwoordelijkheid bij de student, maar u als ouder kunt met uw betrokkenheid veel bijdragen aan een goed studiekeuzeproces. Leest u onze artikelen regelmatig? Dan komt u vast bruikbare tips tegen.

Bindend studieadvies

Om te voorkomen dat studenten (te) lang op een bepaalde opleiding zitten die ze uiteindelijk toch niet halen is er een Bindend Studieadvies ingesteld. Dat betekent dat een student in zijn eerste studiejaar een bepaald aantal studiepunten moet halen (overigens zijn er ook hier grote verschillen tussen instellingen). Haalt de student onvoldoende studiepunten tijdens het eerste studiejaar, dan moet hij stoppen met de studie.

Wordt de student werkelijk opgejaagd?

Studeren is meer dan alleen studiepunten halen. Je begint ook aan een nieuw leven, leert jezelf beter kennen, je wordt volwassen. En succesvol zijn in een ‘hogere’ functie heeft niet alleen met kennis te maken. Je moet ook de vaardigheden ontwikkelen die hierbij horen zoals ‘plannen’, zelfstandig werken, creatieve oplossingen voor problemen vinden etc. Dat kost tijd. En sommige dingen leer je pas als je ze eerst verkeerd hebt aangepakt. Kan dit leerproces samen met voldoende studiepunten halen? Of wordt de student werkelijk opgejaagd?

Geef de student tijd

Mijn persoonlijke mening is dat het goed is dat er een Bindend Studieadvies is. Jonge mensen opleiden is belangrijk, maar kost ook veel geld. Zo’n 4/5 deel van een opleiding op hbo of wo niveau wordt door het Rijk betaald. Door ons dus. Dan mogen er ook wel eisen gesteld worden aan de student.
Maar de student moet ook als mens groeien. Daar moet ruimte voor zijn. Daarom heb ik oprecht moeite met opleidingen die stellen dat een student alle 60 studiepunten moet halen in het eerste studiejaar.

Hoe werkt het systeem van studiepunten dan?

We hebben een uitgebreid artikel over studiepunten geschreven. In het kort: In het eerste studiejaar kun je 60 studiepunten halen. Sommige opleidingen vragen dat studenten al deze studiepunten ook binnen en jaar halen. Soms moet een student 55 of 50 studiepunten halen. Ook dat vind ik vind ik veel te veel.
Geef de student wat ruimte voor zijn persoonlijke groeiproces. Wordt de student werkelijk opgejaagd? Ja, ik denk bij deze opleidingen wel. Er zijn ook opleidingen waar bv. ‘maar’ 36 studiepunten hoeven te worden gehaald. Dat vind ik veel beter. Deze studenten krijgen de ruimte te wennen aan hun nieuwe leven. En dat is belangrijk.

Studieduur

De ‘eeuwige student’ bestaat niet meer. Op zich vind ik het een goede zaak dat studenten niet meer ‘eindeloos’ kunnen studeren. Maar er moet ook ruimte blijven om extra vakken te volgen, misschien eens snuffelen aan een andere studie, ook als dit studievertraging oplevert. Je moet als student ook kunnen groeien binnen je opleiding. Ontdekken wat er verder allemaal nog interessant is. Waarom? Onze maatschappij is zo complex geworden dat we enerzijds allemaal specialisten moeten zijn, maar anderzijds ook generalisten. We moeten ook een breed pakket kennis en vaardigheden ontwikkelen om een leven lang zinvol te kunnen werken. De student van nu zal nog 50 jaar na zijn afstuderen werken. Zijn of haar baan zal ingrijpend veranderen. Hij of zij moet nieuwe kennis opdoen, nieuwe vaardigheden beheersen. Je moet ook leren hoe je moet ‘leren’.

Open staan voor anderen

Onze wereld zal ingrijpend blijven veranderen. Een van de grote verdiensten van studeren is dat je ontdekt dat ‘jouw waarheid’ misschien niet de enige waarheid is. Tijdens de studie zal uw zoon of dochter kennismaken met andere denkwijzen, andere religies, andere culturen. Dat vormende aspect van een opleiding vind ik misschien wel het belangrijkste van studeren. Ook hierin kunt u als ouder een grote rol spelen. leef mee met uw kind, ontmoet zijn of haar nieuwe vrienden en bespreek de mooie, veelzijdige wereld waar een student mee kennismaakt.