Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent?
Door Hermien Miltenburg
Regelmatig schrijven ouders, studenten en professionals en stukje voor dit blog. Dat heeft Alice Pereboom ook gedaan. Haar inzending gaat over motivatie, een interessant en belangrijk onderwerp. En tegelijkertijd een vraag die me vaak gesteld wordt door ouders en studiekiezers… Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent?
Motivatie die écht vanuit jezelf komt…
Alice heeft het over twee soorten motivatie. Motivatie van binnenuit, vanuit jezelf, en motivatie van buitenaf. Motivatie van binnenuit, is verreweg het belangrijkste. De motivatie die je écht zelf van binnen voelt is wezenlijk voor de vormgeving van je leven. Hier is veel onderzoek naar gedaan en u zult merken dat de gesprekken met de decaan of mentor op school, en later de universiteit en hbo, hier ook vaak over gaan. Het gaat hier om vijf belangrijke vragen… (concrete voorbeelden). Het vinden van antwoorden op deze vragen is de basis van het ontdekken waar je echte motivatie ligt.
De vijf vragen nader bekeken
- Wie ben ik, wat kan ik? “Ik weet waar ik goed en minder goed in ben. Ik kan mijn kwaliteiten en talenten omschrijven. Ik heb al eerder geleerd dat ik goed kan….”
- Wat wil ik? Wat drijft mij? “Wat vind ik interessant?” “Wat is voor mij écht belangrijk?” “Waar wil ik écht moeite voor doen?” “Wat raakt me?”
- Studiekeuze en loopbaan, welk soort werk past bij mij? “Wat zou mijn droom(baan) zijn als alles zou kunnen? Waarom past deze droom bij me?”
- Wat (wie) wil ik worden? “Wat zijn mijn ambities?” “Wat wil ik op korte of langere termijn bereiken?”
- Wie kan me daarbij helpen?
Dit is misschien wel de belangrijkste vraag. Als het gaat om studiekeuze noemen jongeren op de eerste plaats hun ouder als goede en belangrijke coach. Ze vinden het daarbij wél essentieel dat ouders hen vrij laten in hun keuze. Ook praten studiekiezers vaak met vrienden, de decaan of de mentor. Maar ouders komen verreweg op de eerste plaats. En ouders krijgen ook een hoog ‘rapportcijfer’. Het maakt daarbij niet uit of een ouder zelf gestudeerd heeft. Het belangrijkste vinden jongeren een luisterend oor.
Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent? Vragen voor het hele leven…
Bovengenoemde vragen, zijn vragen die veel verder gaan dan studie- of beroepskeuze. Het zijn vragen die je je hele leven en in elke levensfase moet stellen. Ik adviseer ouders om het antwoord op deze vragen niet voor je kind in te vullen. Dat moet de jongvolwassene zélf ontdekken. En in elke fase opnieuw. Studenten op de hogeschool of universiteit worden uitgedaagd deze vragen opnieuw goed te bekijken. Het zijn namelijk vragen die ook verderop in de studie steeds aan bod komen. Deze vijf levensvragen hoeven niet gekoppeld te worden aan een concreet beroep of een studie. Het zijn meer ‘richtingwijzers’. In welke richting zou je willen groeien als alles mogelijk zou zijn… Denk hierbij aan het begrip NIVEA… Niet Invullen Voor Een Ander.
Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent? Passie voor het leven
Iedereen vindt wel IETS leuk. Misschien is een puber dat gevoel een tijdje kwijt… maar iedereen heeft zaken waar hij zijn hele leven al interesse in heeft. Altijd bezig met computers? Gek op de natuur? Knuffelen met poppen? Een passie voor knutselen?
De grote kunst is deze ervaring als basis te nemen voor een verdere zoektocht. Dat levert misschien niet direct een concrete studie of baan op… maar het helpt om zicht te krijgen op een interessegebied.
Een hele zoektocht
Dit alles is een zoektocht die soms jaren kan duren. Maar dat is niet erg. Er zijn genoeg hulptroepen. Op school, op de hbo of universiteit, zelfstandige bureaus, online hulp, tussenjaarprogramma’s… Denkt u dat uw kind meer hulp nodig heeft dan de school of de hbo of universiteit kan bieden? Vraag hen om advies. Zij kennen de wegen voor aanvullende hulp.
Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent? Motivatie van buitenaf
Alice heeft het ook over motivatie van buitenaf. Ze noemt als voorbeeld… ‘kun je met deze studie carrière maken’, ‘kun je deze studie in je favoriete stad doen?’ Enzovoort. Op zich zijn dit ook belangrijke vragen. Maar ze hebben geen relatie met je ‘binnenste’. Het kan zeker geen kwaad goed te kijken naar deze zaken. Dat kan heel goed door nauwkeurig de studiebijsluiter van elke studie te lezen. Ook op een studiekeuzesite zoals Studiekeuze123 vindt u veel informatie. Denk dan aan allerlei testen, achtergrondartikelen over het maken van keuzes en welke opleidingen er in een bepaalde stad zijn. In de Keuzegids treft u informatie over o.a. de kwaliteit van opleidingen. Fijn als u als ouder dit ook eens samen met uw kind allemaal bekijkt.
Alle jongeren twijfelen uiteindelijk wel eens aan hun studiekeuze. Maar binnen de studie kun je vaak nog meerdere kanten op. Heeft een student een click met de instelling, het onderwerp en de mensen… dan komt het meestal wel goed.
Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent?
Alice Pereboom: “Wie gemotiveerd is, kan keihard studeren. Maar geldt het ook andersom: als je hard studeert, dat je dan altijd gemotiveerd blijft? Nee, helaas. U herkent het misschien: soms doe je ontzettend je best maar levert het desondanks onvoldoende resultaat op. Dan verlies je uiteindelijk toch de moed. En dat is teleurstellend”.
Teleurstelling besparen
“Als het gaat om studeren, wil iedereen z’n kinderen zo’n teleurstelling besparen. Steeds meer ouders zijn daarom bereid zich samen met hun kind te oriënteren op de nieuwe levensfase. Ze komen naar bijeenkomsten over studeren, welke keuzes er zijn en wat het studentenleven inhoudt. Bij onderwijsinstellingen halen ze informatie op over studies, hoe het programma eruit ziet en welke toekomstmogelijkheden er zijn. Ondertussen wordt ook gekeken naar de ervaringen in de voorgaande schooljaren: hoe graag ging iemand naar school, hoe zat het met de discipline om huiswerk te maken en welke vakken werden het leukst gevonden. Mochten de middelbare schoolresultaten niet in een bepaalde studierichting wijzen dan bestaat de mogelijkheid tot het maken van een test bij een studieadviesbureau. En uiteindelijk is daar die belangrijke vraag aan de aankomende student zelf: ben je gemotiveerd”.
Hoe ontdek je waar je voor gemotiveerd bent? Twee soorten motivatie
“Wie deze vraag serieus wil beantwoorden, houdt rekening met twee soorten motivatie en weegt af of van allebei voldoende aanwezig is. De eerste is motivatie die van buiten komt, bijvoorbeeld: kun je met deze studie carrière maken en geld verdienen, ken je mensen die dezelfde studie doen en er enthousiast over zijn, kun je de studie in je favoriete stad volgen, vinden je ouders het een verstandige keuze. De tweede soort motivatie komt van binnenuit, zoals: past de studie bij je favoriete leerstijl, is een gezonde balans mogelijk tussen leren en je behoefte aan een sociaal leven, hoe belangrijk zijn (goede) cijfers voor je.
Met name die laatstgenoemde vorm van motivatie verdient meer onderzoek dan tot nu toe gebruikelijk is. Wat prettig en comfortabel gevonden werd in de jongere jaren hoeft dat niet per se te zijn in de toekomst. Want tijdens de studententijd ontwikkelen leerlingen zich van afhankelijke gezinsleden tot zelfstandige volwassenen. Het is daarom de moeite waard voor een (aankomend) student zijn persoonlijke drijfveren goed te onderzoeken, eventueel met hulp van een hierin gespecialiseerde professional. Het levert zelfkennis op die de rest van het leven bruikbaar blijft en die per ommegaande een voorspellende waarde biedt voor het succesvol volgen en afronden van een studie”. Alice Pereboom is coach en adviseur intrinsieke diversiteit bij Pereboom Coaching
Tenslotte… iedereen is érgens voor gemotiveerd
Misschien toont uw zoon of dochter geen enkele motivatie. Maar iedereen is uiteindelijk ergens voor gemotiveerd. Misschien is dat niet direct een studie… Zo’n 10 procent van de jongeren die klaar is met havo of vwo gaat werken, soms gevolgd door opleidingen. En nog eens tien procent kiest voor een tussenjaar. Sommige jongeren hebben gewoon wat meer tijd nodig. Vooral jongens. Wanhoop niet. Vrijwel alle jongeren komen uiteindelijk goed terecht.
Webinars voor studiekiezers en ouders over studiekeuze en geldzaken
Kan uw kind niet kiezen? Deze geef ik een webinar over studeren en studiekeuze. Twee studenten delen graag hun ervaringen met studiekeuze en studeren. Het gaat dan over tips voor studeren op een hbo of universiteit, we gaan niet in op een bepaalde studie of bepaalde onderwijsinstelling. Ook vertellen we meer over studiekosten en studiefinanciering. Ook geven we een paar suggesties voor een tussenjaar gericht op studiekeuze. Het volgende webinar is 28 januari aanmelden. Daarna is er weer een webinar op 10 februari aanmelden. Het webinar is interessant voor ouders met een kind in de bovenbouw havo/vwo. En de studiekiezers zelf natuurlijk.