6 februari 2020 | Categorie: Studiekeuze

Hoe werkt een studiekeuzetest?

Door Hermien Miltenburg

Oudervoorlichter bij Wageningen University & Research...

Op school krijgt uw kind studiekeuzetesten. Er staan ook verschillende studiekeuzetesten op het internet en zelfstandige studiekeuzecoaches werken ermee. Hoe werkt een studiekeuzetest?

Hoe werkt een studiekeuzetest?

Hoe werkt een studiekeuzetest?

Op ouderavonden krijg ik nogal eens vragen over de zin en onzin van studiekeuzetesten. Sommige studenten zeggen dat ze er helemaal niets aan hebben gehad. Weer andere studenten zeggen dat er best wel dingen in zo’n test zitten die hen aan het denken hebben gezet.
De meeste scholen zullen tijdens de LOB lessen wel testen en testjes doen met leerlingen. Ook vindt u op het internet verschillende studiekeuzetesten. Die heb ik als moeder ook wel eens gemaakt, samen met mijn kinderen. En dat heeft inderdaad interessante gesprekken opgeleverd. Lees wat  Sylvain Engelen, voormalig mede-eigenaar van 123test en oprichter van Jobpersonality over studiekeuzetesten schrijft:

Studiekeuzetesten zijn eigenlijk interessetesten

Op het internet zijn heel veel studiekeuzetesten te vinden. In de uitslag van een studiekeuzetest krijg je te zien welke studies bij je passen. Soms bestaat de rapportage alleen uit een opsomming van studies en soms zit er ook een toelichting bij waarom bepaalde studies bij je zouden passen. Maar hoe komt een uitslag van een studiekeuzetest tot stand en wat meet een studiekeuzetest eigenlijk?

Theoretische basis van studiekeuzetesten

De meeste studiekeuzetesten zijn op een of andere manier gebaseerd op het RIASOC-model van Dr John Holland uit de Verenigde Staten. Volgens Holland zullen mensen die een beroep uitoefenen dat goed aansluit bij hun persoonlijkheid over het algemeen succesvoller en tevredener zijn. Ben je bijvoorbeeld iemand die niet kan stilzitten en graag buiten is, vermijd dan een kantoorbaan. Ben je iemand die graag anderen helpt en graag onder de mensen is, zoek dan werk waarbij je veel contact hebt met mensen. Dit geldt ook voor studiekeuze. Hoe beter de studie aansluit bij je persoonlijkheid en interesses hoe groter de kans dat je de studie leuk vindt en succesvol zal afronden. Holland maakt daarbij onderscheid tussen zes kenmerken. Deze zijn Realistisch, Intellectueel, Artistiek, Sociaal, Ondernemend en Conventioneel. De eerste letters van deze zes kenmerken vormen samen het letterwoord RIASOC.

Hoe bepaal je welke interesses iemand heeft?

Hoe bepaal je welke interesses iemand heeft? Hoe werkt een studiekeuzetest? Dit doe je door vragen over iemands voorkeuren te stellen. Welke hobby’s heeft iemand, wat voor soort werk spreekt aan en waar beleeft iemand plezier aan? Antwoorden op deze vragen zeggen iets over iemands interessegebieden. Vindt iemand het bijvoorbeeld leuk om andere mensen (op school, in de buurt, op de sportclub, familie) te helpen? Dan scoort hij of zij wellicht hoog op SOCIAAL. Houdt iemand van mooie dingen, knutselen, fotograferen of tekenen? Dan is deze zeer waarschijnlijk te typeren als ARTISTIEK. Is iemand netjes, kom deze altijd op tijd en hecht hij of zij veel waarde aan duidelijke afspraken? Dan scoort deze persoon waarschijnlijk hoog op CONVENTIONEEL. Heeft iemand de neiging dingen naar zich toe trekken? Is hij/zij bijvoorbeeld aanvoerder bij een sportteam of organisator van feestjes? Wellicht scoort deze persoon dan hoog op ONDERNEMEND. Is iemand een doener die graag met zijn of haar handen werkt? Dan scoort deze persoon waarschijnlijk hoog op REALISTISCH. Maar je hebt ook mensen onderzoekend zijn ingesteld en meer denkers dan doeners zijn. Deze scoren waarschijnlijk hoog op het kenmerk INTELLECTUEEL. Op deze wijze kan je dus bepalen wat iemands RIASOC-code is. Wilt uw kind weten welke RIASOC-codes het beste bij uw hem passen? Dan kan hij de beroepskeuzetest op Jobpersonality doen.

Andere studiekeuzetesten

Studiekeuzetesten die niet gebaseerd zijn op het RIASOC-model van Holland zullen over het algemeen op dezelfde manier werken. Er wordt gekeken naar wat voor soort activiteiten iemands voorkeur uitgaat. Deze activiteiten zijn verdeeld over verschillende interessegebieden. Per studie wordt gekeken welke interessegebieden hierbij aansluiten en zodoende wordt bepaald welke studie bij iemand past. Het kan dus zijn dat een studiekeuzetest die gebaseerd is op een ander model andere studies aanbeveelt. Dit betekent niet dat de ene test automatisch beter of slechter is dan de andere test. Je moet een test zien als een bril waarmee je naar jezelf of iemand anders kijkt. En afhankelijk van de bril die je opzet kan dat beeld variëren. Beschouw de uitslag van een studiekeuzetest daarom ook niet als absolute waarheid of een objectief feit. Een studiekeuzetest helpt je als het goed is inzichtelijk te maken waarom sommige studies iemand aanspreken en waarom andere studies minder aantrekkelijk lijken. Maar ga nooit alleen af op het resultaat van een test. Praat er met andere mensen over die jou goed kennen, bezoek de opleiding en luister ook naar je eigen gevoel en probeer te achterhalen waarom een bepaalde studie goed of minder goed aanvoelt.

Studiekeuzetest meet geen competenties

Een studiekeuzetest meet niet of een studie bij iemand past qua competenties. Dat is op zich ook wel logisch want het doel van een studie is nu juist dat iemand zich bepaalde vaardigheden eigen maakt. Opleidingen stellen uiteraard wel eisen qua opleidingsniveau en soms ook qua vakken (profielkeuze). Zonder exacte vakken als natuurkunde en een afgeronde vwo-opleiding kun je bijvoorbeeld niet aan een technische universiteit beginnen. Als het goed is vind je met een studiekeuzetest voldoende studies die aansluiten bij jouw opleidingsniveau en vakkenpakket. Een studiekeuzetest moet je vooral helpen bij het bepalen wat je leuk vindt en niet wat je al kan.

Hoe werkt een studiekeuzetest?

Hoe werkt een studiekeuzetest? Welke studies passen bij welke interessegebieden?

En nu de hamvraag. Welke studies passen bij welke interessegebieden? Op basis van de twee RIASOC kenmerken die het beste bij iemand passen kun je gaan kijken welke studies hierbij aansluiten. Hieronder staan alle mogelijke combinaties van twee RIASOC kenmerken. Dat zijn er in totaal 15. Scoort iemand het hoogst op ONDERNEMEND en REALISTISCH (volgorde maakt niet uit), kijk dan bij deze combinatie. Bij elke combinatie worden voorbeeldberoepen genoemd en mogelijke studierichtingen. Bij veel voorbeeldberoepen is het logisch wat voor studies je hiervoor kunt volgen. Daarnaast wordt bij elke combinatie van twee RIASOC kenmerken een aantal passende studierichtingen genoemd. Via studiekeuze123 kun je vervolgens per studierichting verder zoeken. Selecteer bijvoorbeeld op studieniveau (bachelor, master of associate degree) en bekijk dan de overgebleven studies. Welke spreken je aan en welke spreken je minder aan? Doe dit ook voor een andere studierichting. Hou je nog veel opleidingen over om uit te kiezen? Bedenk dan andere criteria die voor jou belangrijk zijn. Zoals de stad waar je de studie kunt volgen en het arbeidsmarktperspectief. Op deze manier kom je steeds dichter bij de opleiding die het beste past.

Hoe werkt een studiekeuzetest? Welke studies en beroepen horen bij de uitslag?

  • Realistisch & Intellectueel
    Voorbeeldberoepen: Werktuigbouwkundige, Planoloog, Cardioloog, Ingenieur mechatronica
    Studierichtingen: Aarde en Milieu Techniek, Gezondheid
  • Realistisch & Artistiek
    Voorbeeldberoepen: Fotograaf, Bouwkundig tekenaar, Kledingontwerper
    Studierichtingen: Kunst en Cultuur, Techniek
  • Realistisch & Sociaal
    Voorbeeldberoepen: Gymdocent, Docent techniek, Verloskundige, Wijkverpleegkundige
    Studierichtingen: Gezondheid, Onderwijs en Opvoeding
  • Realistisch & Ondernemend
    Voorbeeldberoepen: Agrarisch ondernemer, Bouwkundig manager, Operationeel manager
    Studierichtingen: Aarde en Milieu, Techniek, Economie en Bedrijf
  • Realistisch & Conventioneel
    Voorbeeldberoepen: Bouwkundig inspecteur, Landmeter, Hoofdwerktuigkundige
    Studierichtingen: Aarde en Milieu, Techniek, Economie en Bedrijf
  • Intellectueel & Artistiek
    Voorbeeldberoepen: Architect, Motion designer, Trendwatcher
    Studierichtingen: Kunst en Cultuur, Techniek
  • Intellectueel & Sociaal
    Voorbeeldberoepen: Huisarts, Logopedist, Pedagoog, Re-integratiecoach
    Studierichtingen: Gezondheid, Onderwijs en Opvoeding, Gedrag en Maatschappij
  • Intellectueel & Ondernemend
    Voorbeeldberoepen: Marktonderzoeker, Data scientist, Advocaat, Consultant
    Studierichtingen: Exact en Informatica, Recht en Bestuur, Economie en Bedrijf
  • Intellectueel & Conventioneel
    Voorbeeldberoepen: Softwareontwikkelaar, Business analist, Jurist beleidsmedewerker, Cyber security specialist
    Studierichtingen: Exact en Informatica, Economie en Bedrijf, Recht en Bestuur, Gedrag en Maatschappij
  • Artistiek & Sociaal
    Voorbeeldberoepen: Leraar basisonderwijs, Muziektherapeut, Tolk of vertaler
    Studierichtingen: Kunst en Cultuur, Onderwijs en Opvoeding, Taal en Communicatie
  • Artistiek & Ondernemend
    Voorbeeldberoepen: Industrieel ontwerper, Copywriter, Illustrator, Startend ondernemer
    Studierichtingen: Techniek, Taal en Communicatie, Kunst en Cultuur, Economie en Bedrijf
  • Artistiek & Conventioneel
    Voorbeeldberoepen: Grafisch vormgever, Webdesigner, 3D printspecialist
    Studierichtingen: Kunst en Cultuur, Taal en Communicatie, Techniek
  • Sociaal & Ondernemend
    Voorbeeldberoepen: Mediator, Accountmanager, Docent vo, Rechter, HR-manager
    Studierichtingen: Recht en Bestuur, Economie en Bedrijf, Onderwijs en Opvoeding
  • Sociaal & Conventioneel
    Voorbeeldberoepen: Zorgcoördinator, WMO-consulent, Praktijkondersteuner, Maatschappelijk werker, Schoolbestuurder
    Studierichtingen: Gezondheid, Gedrag en Maatschappij
  • Ondernemend & Conventioneel
    Voorbeeldberoepen: Controller, Hypotheekadviseur, Marketingmanager, Supply chain manager, ICT manager
    Studierichtingen: Economie en Bedrijf, Gedrag en Maatschappij, Exact en Informatica, Recht en Bestuur

Hoe werkt een studiekeuzetest? En waarom je toch naar open dagen en meeloopdagen moet gaan

In bovenstaande lijst staan er vast studies waar u of uw kind nog nooit aan heeft gedacht. Dat is een van de zinvolle aspecten van studiekeuzetesten: ze kunnen je op een nieuw idee brengen. Maar hoe goed een test ook is… Persoonlijk ervaren hoe een opleiding en opleidingsinstituut is en of je daarbij past is vele malen belangrijker. Dat kan goed op Open Dagen en meeloopdagen.
De studie kiezen en niet persé het beroep is dan ook meteen de belangrijkste eerste stap. Veel studenten hebben voor aanvang van de studie wel een bepaald beroepsbeeld, maar dat verandert vaak tijdens de studie. Als je gaat studeren kies je vooral voor een thema waar je je in verdiept en dat je interessant vindt. Dat beroep komt veel later aan bod. het is dan ook beter om uw kind vooral te helpen met het kiezen van de studie. Op de vraag: ‘wat wil je later worden?’ Kan menig jongvolwassene geen antwoord geven. Dat komt meestal pas op het eind van de studie.

De beste opleidingen per interessegebied

Maar ontdek je wat je interessegebied is, dat heb je al een hele belangrijke stap gezet. Vervolgens is het zaak de opleiding en het opleidingsinstituut te kiezen dat bij je past. In onderstaande opsomming vindt u een overzicht van de beste opleidingen per interessegebied.

De beste opleidingen onderwijs en opvoeding
De beste opleidingen taal en communicatie
De beste opleidingen cultuur & kunst
De beste opleidingen recht & bestuur
De beste opleidingen economie & bedrijf
De beste opleidingen gedrag & maatschappij
De beste opleidingen op het gebied van gezondheid
De beste opleidingen leven & omgeving
De beste opleidingen exact & informatica
De beste opleidingen ontwerp & constructie
De beste interdisciplinaire bachelors

Door Hermien Miltenburg

Oudervoorlichter bij Wageningen University & Research

Laat een reactie achter

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.