Studiefinanciering, ervaringen nieuwe systeem

Dit jaar is het eerste jaar dat de nieuwe studiefinanciering voor het Hoger Onderwijs is ingevoerd. Hoe reageren studenten hierop?
Eerst een paar cijfers over de aantallen. Er zijn minder studenten (-6,8%). Vooral studenten met ouders die vroeger niet zoveel opleiding konden volgen, haken af (-15%). Ook studenten met een handicap studeren minder vaak (-20% hbo, -5% wo). In dit artikel leest u reacties van studenten en ouders. Ook geef ik informatie over hoeveel studenten nu lenen en ik ga in op bijbaantjes.

Hoeveel lenen studenten nu?

De eerste vier maanden na de invoering van de nieuwe studiefinanciering heeft 62% van de studenten een lening afgesloten bij DUO tegenover 45% van de studenten die studeerden met de oude studiefinanciering. Het maandbedrag dat door de studenten geleend werd, lag in die periode gemiddeld € 100 hoger dan het maandbedrag dat vroeger werd geleend. Voorheen leenden studenten gemiddeld 484 euro per maand. Dat leverde een studieschuld op van 23.232 euro.

Hoeveel werken studenten nu?

Studenten hebben ook in het oude systeem al bijbaantjes gehad. Gemiddeld verdiende een student daar zo’n 330 euro per maand mee (NIBUD). Het Nibud heeft nog niet in beeld of studenten in het nieuwe systeem meer werken. Rondvragen binnen het Hoger Onderwijs leverde het volgende beeld: gemiddeld kan een student zo’n 8 uur per week bijwerken zonder studievertraging op te lopen. Veel studenten werken binnen de instelling zelf. Dit werkt over het algemeen motiverend voor de opleiding en levert een goed professioneel netwerk op. In arbeidsmarktonderzoek lees je dat studenten die hebben gewerkt tijdens hun studie, grotere baankansen hebben, ook als dit werk niet gerelateerd is aan de opleiding.

Wat zeggen ouders? De beurs is afgeschaft

“De beurs is afgeschaft Ik kan mijn kind niet laten studeren nu er geen beurs meer is, ikzelf kan die enorme bedragen niet betalen”.
Helaas heb ik gemerkt dat ouders die zelf minder opleiding hebben, moeite hebben met de feiten rondom de nieuwe studiefinanciering. Van hen hoor ik vaak: “ik kan mijn kind niet laten studeren nu de beurs is afgeschaft.
Dit is niet helemaal terecht. De basisbeurs is afgeschaft, maar dat de aanvullende beurs blijft bestaan, en juist hoger is geworden (bijna 400 euro). De aanvullende beurs is en blijft een gift, mits je binnen 10 jaar afstudeert, dat is toch haalbaar als je praat over een 3 of 4 jarige opleiding?

Ouders: Geen baan is een levenslange schuld

“Als mijn kind geen baan krijgt met dit diploma, dan heeft hij een levenslange schuld waar hij nooit meer vanaf komt“.
Ouders met een kind met een belemmering voegen eraan toe: “en zijn kansen op de arbeidsmarkt zijn toch al kleiner”.  De feiten: … Vind je geen baan, dan hoef je je studieschuld niet te betalen, verdien je weinig, dan betaal je weinig terug. Ouders zijn zelf NOOIT aansprakelijk voor de schuld van hun kind.

Ouders: Kies een opleiding met baanzekerheid

‘Mijn kind moet maar economie gaan studeren, dan heeft hij zeker een baan”. Je studiekeuze af laten hangen van uitsluitend baankansen is altijd onverstandig. Een opleiding moet vooral bij je passen. Banen en carrièremogelijkheden veranderen razendsnel. Bovendien kiest ongeveer de helft van de werkenden gedurende de loopbaan een ander beroep.

Wat zeggen studenten over de studiefinanciering? Ik ga beginnen aan mijn master

Larry: Ik ga aan mijn master beginnen en krijg dus te maken met het leenstelsel. Ik heb een master gekozen die ik leuk vind, maar heb ook gekeken naar wat me dat straks oplevert aan salaris. Mijn master ‘verdient goed’ dus ik kan het me permitteren maximaal te lenen en dat doe ik ook.  Ik heb al dat geld niet nodig maar de rente is heel laag, minder dan 1%. Van het geld dat ik niet nodig heb koop ik aandelen. Die leveren me 6% op. Daarnaast werk ik één dag in de twee weken. Daarmee verdien ik 60-120 euro. Ik merk wel dat studenten die een opleiding hebben gekozen die een minder hoog startsalaris heeft, zorg hebben over het leenstelsel. Het oude systeem is voor hen beter.

Student: Ik spaar 500 euro per maand

Janny, Ik leen 850 euro en daarvan spaar ik 500 euro. De rente op mijn spaarrekening is hoger dan de rente die ik aan DUO betaal. Mijn ouders betalen mijn collegegeld aan het begin van het jaar en dragen ook nog eens 300 euro per maand bij. Mijn schuld later? Ik kan veel aflossen met het geld op mijn spaarrekening en de restschuld is niet zo’n probleem. Mijn baankansen zijn goed.

Student: Ik wil later écht een baan

Cecile: Het afgelopen jaar hebben mijn ouders en mijn broer alles betaald. Het komend jaar ga ik lenen. Daar heb ik twee redenen voor. Ik voel me wel een beetje schuldig dat ik elke maand die enorme bedragen krijg van mijn familie, dat voelt niet zo prettig. Daar komt nu bij dat mijn moeder werkeloos wordt. Dan wordt meebetalen aan mijn opleiding voor mijn familie te duur. Of ik me bij mijn studiekeuze heb laten leiden door het leenstelsel? Ja, ik heb wel naar baankansen gekeken. Ik vond meerdere studies leuk, maar deze opleiding heeft de beste baankansen. Het gaat me daarbij niet alleen om het geld, ik wil ook werken in de functie waar ik voor ben opgeleid. Ik vind het overigens helemaal niet goed dat de regering dit leenstelsel heeft doorgevoerd. Het voelt als bezuinigen op studenten, terwijl wij, jonge slimme mensen, toch de toekomst voor Nederland zijn.

Student: Mijn ouders hebben zelf niet gestudeerd

Eric, Mijn ouders hebben zelf niet gestudeerd maar ze begrijpen heel goed dat ik wil studeren, mijn ouders steunen me volledig. Ik krijg zo’n 300 euro via een aanvullende beurs en 300 euro leen ik. Die aanvullende beurs is echt een gift als ik binnen tien jaar afstudeer, maar dat gaat me wel lukken. Ik heb me bij mijn studiekeuze niet laten leiden door baankansen, ik maak me daar ook geen zorgen over, want ik wist al dat mijn opleiding goede toekomstperspectieven geeft. Ik werk verder  regelmatig op de universiteit en verdien daar ongeveer 100 euro mee. In de vakantie verdien ik veel meer, zo’n 1500 euro per maand. Dat is dan mijn buffer in ‘slechte tijden’.

Student: Ik leen om mijn ouders te ondersteunen

Ivo, Ik krijg een aanvullende beurs en leen daarboven tot het maximale bedrag. Dat doe ik ook om mijn ouders te helpen. Zij hebben schulden waar ze veel meer rente over moeten betalen. Het geld dat ikzelf niet nodig heb leen ik weer aan mijn ouders. Dit is een win-win situatie.  Ik denk dat ik wel een opleiding op de universiteit kan halen, maar lukt dat niet dan ga ik naar het hbo. Dat haal ik in ieder geval. Ik kan er dus zeker van zijn dat het allemaal goed komt met mijn inkomen later.

Meer weten over geldzaken?

Moeten ouders en studenten met de nieuwe studiefinanciering gaan bedelen om aan geld voor de studie te komen?
Natuurlijk niet.
Probeer goede informatie te vinden over studiefinanciering, wat een studie kost en wat een student kan verdienen.
Op deze site staan youtube filmpjes over ‘studieschuld’, ‘lenen’ en ‘uitkomen met je geld’ . De filmpjes zijn gemaakt door Wageningen University met steun van DUO en NIBUD (geen reclame).

Wilt u reageren op dit artikel? Heel graag.