Studiekeuze en jeugdervaringen die inspireren

Studiekeuze en jeugdervaringen die inspireren… heeft dat met elkaar te maken? Jazeker. Tot mijn verbazing hoor ik vaak: ‘we gingen vaak in het bos wandelen, en de insecten die ik daar zag hebben me eigenlijk altijd geboeid, zou dit een interessante studierichting voor me zijn?’ ‘Op vakantie zag ik een fascinerend gebouw, van Gaudi bleek later, is bouwkunde misschien een idee?’

Investeren in je gezin

Nu mijn kinderen volwassen zijn hebben we het best vaak over ‘vroeger’. Herinneringen ophalen aan toen de kinderen nog op de basisschool zaten, de jaren op de middelbare school. Verbazend vaak hoor ik nu terug hoeveel mooie herinneringen ze hebben aan die tijd, vakanties in de bergen, wandelen in het bos, een museum, op bezoek bij bijzondere vrienden… Het gevoel dat ik daaraan over houd: we hebben toch wel veel geïnvesteerd in ons gezin. Maar dat was het wel waard als je nu de verhalen terug hoort.

Studiekeuze en jeugdervaringen die inspireren

Terugkijkend waren die ervaringen toch verrassend vaak het begin van nadenken over de toekomst. ‘Mam, Weet je nog dat ik altijd achter de computer zat?’ (docent ICT op een hbo geworden). ‘Proefjes doen in dat natuurkundemuseum… geweldig’ (Biotechnologie gestudeerd). Dit zijn uitspraken van mijn kinderen. Maar ook van anderen, studenten of afgestudeerden, hoor ik dit soort herinneringen vaak. Studiekeuze en jeugdervaringen die inspireerden… daar krijg je toch een heel warm gevoel bij.

Maar wat als je kind nou helemaal niks interessant vindt…

Dit is een vraag die ik vaak krijg op ouderavonden. Wat doe je als je kind nou echt helemaal geen enkele interesse in een studie heeft. Ja, dan heeft de studiekiezer (en zijn ouder) wel een klus te klaren.
Mijn antwoord op een dergelijke vraag is eigenlijk altijd: ‘Iedereen vindt wel íets leuk. Ik geloof er echt niet in dat een jongvolwassene helemaal niets in zijn leven heeft meegemaakt waar hij interesse in had. Graaf eens diep in uw geheugen. Waar wordt uw kind enthousiast van?’ Natuurlijk, niet iedere jongere die graag sport zal gymdocent worden, of voetbaltrainer… maar een échte interesse kan wel degelijk inspireren bij studiekeuze.

Mijn oom nam me mee naar de Hoge Veluwe.  Ik was nog maar een jongetje en die herten maakten grote indruk op mij. Ik was me er toen niet zo van bewust, maar toen is mijn interesse voor de natuur ontstaan. Nu ik een studiekiezer ben, kijk ik vaak naar opleidingen met veel biologie erin.

Mijn zoon zit alleen maar te gamen

Vooral moeders van zonen zeggen vaak: ‘maar mijn kind zit alleen maar de hele dag te gamen…’ Herkenbaar hoor. Maar ook dit is een uitgangspunt voor een gesprekje. ‘Wat is zo leuk aan dat gamen? Wat maakt een bepaald spel écht boeiend. Wat springt er voor jou écht bovenuit? ‘ Natuurlijk liggen dit soort gesprekken nog mijlenver van studiekeuze af. Maar het helpt de jongvolwassene wel om na te denken over wat iets nou precies interessant maakt. En dat is een wezenlijke vraag bij studiekeuze. Wat maakt dat ik iets écht interessant vind? Wat maakt iets boeiend? De complexiteit van het probleem? De spanning? De techniek? Het bedenken van een strategie? De vormen en kleuren? etc. etc. … Als lijkt een game, of TV serie, nog zo’n ‘tijdverspilling’, soms vinden mensen daar toch inspiratie voor hun toekomst.

Als kind was ik gefascineerd door ‘The Thunderbirds’ een poppenserie die zich afspeelde in de ruimte. Vanaf dat moment wist ik het zeker… ik word astronaut. André Kuijper

Spelen op het strand

Een bijna afgestudeerde student internationaal land- en waterbeheer vertelde mij het volgende verhaal:

Ik wist echt helemaal niet wat ik wou gaan studeren. Op mijn zoektocht kwam ik land- en watermanagement tegen. Zonder al te veel concrete verwachtingen ben ik naar de Open Dag gegaan. Daar was ik eigenlijk meteen verkocht. Ik ben die opleiding inderdaad gaan doen. Al ben ik nog niet afgestudeerd… ik heb al het vooruitzicht op een baan. Ik ga in Egypte meewerken aan een groot irrigatieproject. Nooit gedacht dat ik hier terecht zou komen. Mijn ouders waren veel minder verbaasd. Ja, vroeger op het strand was je ook altijd al bezig met het graven van waterlopen. Dat vond je toen al geweldig.

Natuurlijk is er een groot verschil tussen waterlopen graven op het strand en irrigatiemanager worden. En lang niet iedereen die zandkastelen bouwt wordt architect. Maar ik hoor wel verbazend vaak dat ‘het zaadje’ voor het latere beroep al in de vroege jeugd is geplant. Studiekeuze en jeugdervaringen? Iets om over na te denken. In je vroege jeugd heb je vaak al een passie of motivatie voor een thema of onderwerp.

Van breed naar smal

Er zijn studiekiezers die ‘van breed naar smal’ denken. Scholieren gaan ‘afstrepen’. Vaak gaat dat niet zo gestructureerd. Maar in grote lijnen gaat het als volgt:

1. Waar ben ik echt in geïnteresseerd, waar kun je me altijd voor porren?
2. In welk breder thema past dit? ‘Iets met mensen?’, ‘techniek?’, ‘iets met cultuur?’
3. Welke opleidingen zijn er binnen dit thema? (opzoeken via vergelijkingssites)
4. Welke beroepen horen daar bij? (opzoeken via vergelijkingssites)
5. Welke brede thema’s vallen dan af…
6. Beginnen aan het studiekeuzeproces en vergelijken en afstrepen

Studiekeuze en jeugdervaringen

Een direct verband tussen studiekeuze en jeugdervaringen is er niet persé. En ik ken ook studenten die juist door hun jeugdherinneringen een bepaald beroep juist helemaal niet willen

Mijn vader is huisarts. Als er iets is wat ik niet wil, dan is het dat. Ik wil niet leven met zoveel stress.

Toch kan het geen kwaad uw opgroeiende, jongvolwassen kind eens te wijzen op dingen die hij of zij in de vroege jeugd heel interessant vond. Is dat een begin van een denkproces?