Studiestress voorkomen, hoe doe je dat?

Studiestress voorkomen is echt belangrijk. Want heb je als student eenmaal een burnout, dan is het moeilijk er weer bovenop te komen. Ik spreek met Jolanda Qualm, studentendecaan van Hogeschool Van Hall Larenstein. Zij geeft in dit artikel tips voor studenten en voor hun ouders.

Studiestress voorkomen betekent ook: gezonde ontspanning zoeken, gezond leven, jezelf zo nu en dan rust gunnen

Wat doet een studentendecaan?

Een studentendecaan is er voor alles waar een student tegenaan loopt buiten de echt studie gerelateerde zaken. De studentendecanen adviseren en begeleiden studenten vertrouwelijk. Je kunt contact opnemen met een studentendecaan als je vragen hebt over studeren met een belemmering, financiële zaken, problemen binnen of buiten je studie en als je ‘niet goed in je vel zit‘. ‘Een groot deel van de studenten dat bij ons komt doet dat omdat ze te weinig vitaliteit en energie hebben door stress. Studiestress voorkomen is echt belangrijk‘, zegt studentendecaan Jolanda Qualm.

Vitaal studeren

‘De essensie van vitaal studeren is dicht bij jezelf blijven. De kern van leren is jezelf vragen stellen, je moet als student en als mens nieuwsgierig zijn. Leren moet echt iets van jezelf zijn. Je moet een studie zien als een speeltuin. Daarin staan verschillende toestellen. In de speeltuin moet je ontdekken welke toestellen het leukst zijn. En welke toestellen het beste bij je passen.’

Studie als speeltuin

‘Kom je een speeltuin binnen dan kun je ook overweldigd worden door het grote aanbod van speeltoestellen. De kunst is juist die speeltoestellen te ontdekken waar jij het meeste plezier mee hebt, die voor jou uitdagend zijn. maar ook … die passen bij jouw capaciteiten, want sommige speeltoestellen passen gewoon ook niet bij je, die vind je niet leuk, of die zijn te moeilijk…’

Studiestress voorkomen is erg belangrijk, zegt studentendecaan Jolanda

Opbouw van de studie

‘Een studie gaat eigenlijk precies op dezelfde manier. Je hebt basisstof, dat is vooral in het eerste studiejaar het geval, maar later ontdek je andere mogelijkheden. Je gaat binnen je studie langzaam maar zeker vakken ontdekken die goed bij je passen, die je leergierigheid prikkelen, zaken waar je nieuwsgierig naar bent. En nieuwsgierigheid is de basis van leren. natuurlijk zullen niet alle vakken een student aanspreken. De kunst is dat de student ontdekt waar zijn echte passie ligt. Dat zijn de vakken waar hij het meeste aan heeft, die echt van hem zijn. Vaak is dat niet meer dan 20% van de studie, maar dit kan wel de motor zijn om een opleiding af te ronden. Dat geeft vitaliteit en energie. Een opleiding is uiteindelijk een ‘frame’, een ‘mal’, waarin je vakken kunt stoppen die voor jou interessant en uitdagend zijn.’

Vrije keuze

‘Vrije keuze binnen een opleiding vind ik belangrijk. Maar het kiezen van de juiste vakken is ook een heel proces. Natuurlijk krijg je daar wel hulp bij, bijvoorbeeld van de studieloopbaanbegeleider, maar toch… Studiestress voorkomen betekent ook ‘kiezen wat het beste bij je past’.

Prestatiedruk

‘In mijn werk merk ik helaas dat de studenten van nu een enorme prestatiedruk ervaren. De keuzes die ze maken moeten wél meteen goed zijn, in hun beleving. En dat kan natuurlijk niet. Een keer een tentamen niet halen hoort er wel een beetje bij. Het hoeft niet meteen in één keer goed te zijn.
Studenten vinden studiestress voorkomen soms lastig. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf. Ze moeten van zichzelf én succesvol studeren, én een bijbaan, én actief zijn binnen een studentenvereniging, én contact houden met oude en nieuwe vrienden en niet in de laatste plaats…. voldoen aan de verwachtingen van hun ouders. De regels van de studiefinanciering en de studieschuld maken het allemaal nog eens extra spannend. Dat is allemaal samen veel te veel.’

Tips voor ouders

‘Zit uw zoon of dochter nog op de middelbare school? Praat dan over de overgang van school naar studeren. Een student draagt veel eigen verantwoordelijkheid. Laat als ouder merken dat u betrokken bent, maar neem die verantwoordelijkheid niet over. De student moet zijn eigen weg vinden. Maar het is wel belangrijk dat u, van een afstandje, contact houdt met uw kind.’

Gezond leven

‘Probeer uw zoon of dochter ook te stimuleren gezond te leven. Al ben je jong… ongezond leven met veel stress vreet aan je weerstand. Binnen een jaar kan zo’n student de stress niet meer aan, er ontstaan allerlei angsten, de student kan burnout raken of een totale blackout krijgen voor bepaalde studieonderdelen. Studiestress voorkomen is het beste medicijn, en als ouder kun je daaraan meehelpen.
Gezond leven, gezond eten, sporten, ontspanning zoeken, bewegen… allemaal zaken om aan je kind te leren, of om dat in ieder geval bespreekbaar te maken.’

Kijk naar uw kind

‘Ik vraag wel eens aan studenten die erg in de put zitten wat ze met hun ouders bespreken. Vaak hoor ik: ik zeg maar niets tegen mijn ouders, ik wil ze geen verdriet doen. Lief bedacht, maar deze houding drijft ouders en studenten uit elkaar, terwijl een depressieve student juist heel veel kan hebben aan betrokken ouders.
Wij mogen als studentendecanen geen contact zoeken met ouders. Dat is zo geregeld in de privacywet. Ook als de student nog geen 18 is, moeten wij hem als volwassen beschouwen. Wij kunnen u als ouder helaas geen signaal geven als we zien dat er iets niet goed gaat. 
Daarom… Mijn tip aan ouders: Kijk goed naar uw kind. Ziet hij er verzorgd uit? Is hij van binnenuit vrolijk? Is hij relaxed?’

Studiestress voorkomen

‘Studiestress voorkomen kan ook door yoga of meditatie. We overwegen studenten in de toekomst ook trainingen mindfulness en meditatie aanbieden. Dat kan op heel wat universiteiten en hogescholen al. Vaak kunnen de studenten deze cursussen volgen op het sportcentrum.’
Jolanda Qualm, studentendecaan Hogeschool Van Hall Larenstein.