Wat kost studeren? Informatie voor ouders en studenten

Studeren is duur. Maar studeren levert ook op. Een beroep waar je je goed bij voelt, waarin je jezelf kunt ontplooien. Dat draagt bij aan je levensgeluk. Wat kost studeren?

Wat kost studeren voor studenten die op kamers wonen per maand?

Het Nibud heeft de kosten voor studenten keurig op een rijtje gezet. Wat kost studeren als uw zoon of dochter op kamers gaat? Deze cijfers zijn gemiddelden van 2021. Inmiddels zijn de kosten wel opgelopen. Het zijn de maandelijkse kosten voor een student die op kamers woont.

• Huur (inclusief energie, water, tv, internet) gemiddeld €426,- (verschilt erg per stad/dorp)
• Boodschappen €173
• Studieboeken en andere zaken voor de studie € 49,-
• Vervoer naast de OV kaart (fiets ed.) €72,-
• Ontspanning, uitgaan sport €124,-
• Kleding en schoenen €53,00
• Zorgverzekering €115,-
• Telefoon €19,-

Wat kost studeren voor thuiswonende studenten?

Woont uw kind nog (een tijdje) bij u. Dan zijn er natuurlijk ook kosten. Deze bedragen zijn grotendeels hetzelfde als voor studenten die op kamers wonen. De student zal alleen geen huur betalen aan zijn ouders. Wel betalen studenten vaak kostgeld, gemiddeld €132,-. Toen mijn studerende kinderen nog thuis wonen liet ik ze ook vaak klussen doen. Een keertje koken, een keertje poetsen of de was doen. Taken die ook nuttig waren voor hun toekomstige zelfstandige leven.

Studiekosten o.a. collegegeld

Het collegegeld is bij alle door het Rijk bekostigde hbo’s en universiteiten hetzelfde (wettelijk collegegeld). Dit kan hoger zijn als een student een tweede studie volgt op hetzelfde niveau, dus bijvoorbeeld twee bacheloropleidingen tegelijkertijd. Dan betaalt de student het instellingscollegegeld. De instelling mag zelf bepalen hoe hoog dit is.
Het wettelijk collegegeld is ruim €2300,00 per jaar (per september 2024 €2530,-). Dat zijn niet de werkelijke kosten. Die zijn veel hoger. Gemiddeld kost het  €5.500 – €10.000,00 om een student een jaar te laten studeren. Het verschil wordt betaald door het Rijk, de belastingbetaler dus. Dat is een goede zaak. Nederland heeft hoogopgeleide mensen nodig. Het is tegelijkertijd ook een soort verplichting voor de student om met inzet te studeren. Studenten die een opleiding volgen waarbij ze extra begeleiding krijgen, zoals een University College, betalen soms meer collegegeld. Nieuwe bachelorstudenten betalen in het eerste studiejaar maar de helft van het collegegeld. Studenten die leraar worden betalen twee jaar ook maar de helft. Helaas worden deze regelingen per september 2024 afgeschaft.

Bijkomende studiekosten

Naast het collegegeld zijn er nog andere kosten. Denk aan studieboeken, excursies, stages, buitenlandse reizen ed. Ook zal de student een laptop willen. Studenten kunnen deze kosten deels zelf in de hand houden. Boeken en laptops zijn ook tweedehands te koop. Voor excursies en stages zijn er soms subsidiemogelijkheden via de opleiding of de studievereniging. Het bedrag dat genoemd wordt voor studiekosten is een gemiddelde (€48). Dit bedrag kan per opleiding enorm verschillen. Als studiekiezer kun je vragen aan de opleiding van je keuze wat de aanvullende kosten zijn. Je kunt het voor wo studies ook opzoeken via de studiekeuzesite universitaire bachelors. Klik op de opleiding waar je meer over wilt weten en dan via het linker scherm op ‘toelating en studiekosten’. Er is een vergelijkbare site voor hbo studenten.

Wat kost studeren? Gemiddelden

Alle genoemde bedragen zijn natuurlijk gemiddelden. De kamerhuur verschilt bijvoorbeeld enorm. Wonen in een populaire studentenstad is duurder dan een kamer in een dorpje.
Er zijn studenten die veel uitgaan, er zijn studenten die veel reizen, er zijn studenten die altijd in hun eentje eten en studenten die samen eten, wat natuurlijk goedkoper is. Het zijn gemiddelden.

Wat kost studeren volgens Elseviers weekblad?

Elk jaar in oktober heeft Elseviers een grote artikelenreeks met info over studeren. Daarin vind je bijvoorbeeld de beste studies van dat jaar. Dit jaar staat er ook een overzicht in van de prijzen van kamers. Ik noem er een paar:

• Enschede € 390,- huur per maand
• Wageningen €420,-
• Tilburg €420,-
• Rotterdam €550,-
• Den Haag €555,-
• Amsterdam €605,-

In de Elseviers staat ook het budget dat studenten gemiddeld per maand hebben. Ook dit verschilt dan weer per stad:

• Wageningen €805,-
• Enschede €950,-
• Delft €990,-
• Utrecht 1180,-
• Amsterdam €1255,-
• Rotterdam €1260,-

Wat kost studeren en dragen ouders bij?

De Rijksoverheid gaat ervan uit dat ouders zo’n €400,- per maand bijdragen aan de opleiding van hun kind. Dat doen ouders op verschillende manieren. Soms betalen ze het collegegeld, soms betalen ze de zorgverzekering, soms krijgt het kind gratis kost en inwoning. Soms geven ouders ook een bedrag contant per maand. Ik adviseer ouders hun jongvolwassen kind ook vooral de ruimte te geven zelf hun geldzaken te regelen. Studeer je op een hbo of universiteit, dan krijg je later een beroep op hoger niveau. Daar hoort ook bij dat je verantwoordelijk bent voor een bepaald budget. En dat moet je leren. Overigens is dit geen verplichting. Ouders hebben wel een zorgplicht tot het kind 21 is, maar dat betekent ‘met de pot mee-eten, een bed en medische zorg. Niet dus de plicht om de kamerhuur o.i.d. te betalen.
Kunnen ouders die € 400,- niet missen, dan komt de student in aanmerking voor de aanvullende beurs.
Overigens raad ik ouders wél aan afspraken te maken over hoe lang deze bijdrage betaald wordt. Maak als ouder van je kind geen ‘eeuwige student’.

Let op kwaliteit

Het lijkt alsof alle opleidingen even duur zijn. En het wettelijk collegegeld is in principe ook iets meer dan €2300,- voor alle bekostigde opleidingen. Maar toch zijn er verschillen die je kunt ontdekken als je opleidingen vergelijkt.
Op een topopleiding met veel begeleiding studeer je over het algemeen sneller af. Dat scheelt al snel een studiejaar en de kosten die daar bij horen.
Ook krijg je op lang niet alle opleidingen evenveel les. Het bijzondere is dat je net zo veel betaalt voor een opleiding met veel contacttijd, als voor een opleiding die voornamelijk uit zelfstudie bestaat. Vergelijk de kwaliteit van studies en de kwaliteit die je krijgt voor je geld.

Wat verdien je later?

De meeste studenten zullen studiefinanciering aanvragen. Die bestaat uit de OV kaart en een lening (collegegeldkrediet en studielening) en sinds dit jaar de basisbeurs (lees ook studiefinanciering in het kort). Sommige studenten komen in aanmerking voor een aanvullende beurs. Voor studenten met extra ondersteuningsbehoefte zijn er aanvullende toelagen.

Ik adviseer studenten om al voordat ze gaan studeren uit te rekenen hoeveel geld ze willen lenen en wat dit betekent voor hun studieschuld. Dat moet je dan vergelijken met wat je later gaat verdienen.