Vijf tips voor ouders van studenten
Door Hermien Miltenburg
Wordt uw kind student, dan hebt u ook een andere rol als ouder. Voor mij was dat best wennen. Uw verantwoordelijkheid als ouder wordt minder. Maar de betrokkenheid bij uw kind hopelijk niet. Maar hoe vul je die betrokkenheid in? Daarom geef ik u vijf tips voor ouders van studenten.
Wat verandert er allemaal? Vijf tips voor ouders van studenten
Op de middelbare school kunt u nog best veel ‘meekijken’ naar de schoolprestaties van uw kind. Via Magister kunt u zien hoe het zit met de proefwerken en de cijfers. Uw kind komt met een rapport thuis. U weet of uw kind spijbelt. U hebt regelmatig een gesprek met de mentor en wellicht ook met de schooldecaan. Dat verandert allemaal als uw kind het havo of vwo diploma heeft. Het maakt niet uit hoe oud uw kind is… Al is uw kind 16… als hij of zij het diploma haalt… Voor ‘het onderwijs’ is uw kind dan volwassen. Ook voor u verandert er veel als uw kind gaat studeren. Doe uw voordeel met deze vijf tips voor ouders van studenten.
Contact met DUO
Dat ‘volwassen’ zijn houdt nogal wat in. Uw kind kan bijvoorbeeld, zonder uw toestemming, geld lenen voor de studie bij DUO. Het gaat dan om een bedrag van maximaal €12.000 per jaar. U hebt alleen inzage in de studieschuld als uw kind u toestemming geeft. Uw kind kan alle geldzaken met DUO zelf regelen.
Contact met de hbo of de universiteit
De hbo of universiteit zal in principe met uw kind corresponderen. Niet met u. Haalt uw kind bijvoorbeeld niet genoeg studiepunten om het Bindend Studieadvies van het eerste studiejaar te halen? Uw zoon of dochter krijgt schriftelijk bericht, maar niet de ouder. Cijferlijsten? Ze zijn bekend bij de student, niet bij de ouder.
Loopt er iets niet lekker? Uw zoon of dochter kan advies vragen aan de studieadviseur, de studentendecaan of de studentenpsycholoog. Mijn collega’s van de hogescholen en universiteiten zullen met u geen contact opnemen.
Dit alles is heeft te maken met wettelijke privacyregelingen. Echt wel wennen voor ouders. Daarom geef ik u vijf tips voor ouders van studenten. Want uw rol is en blijft belangrijk. Maar die verandert wél.
Tip 1: Blijf betrokken
De meeste studenten vinden het belangrijk een goed contact te houden met hun ouders. Dat zie je ook terug in onderzoek. Scholieren hechten waarden aan het advies van hun ouders… Studenten waarderen dat advies zelfs nog meer dan scholieren. Een scholier is soms bang om al te open zijn naar de ouders. Dat betekent mogelijk dat er van alles verboden en geboden wordt. Studenten weten dat ze hun eigen beslissingen kunnen nemen. Dat maakt het makkelijker met hun ouders te praten. Ze kunnen advies vragen maar zelf beslissen wat ze met dat advies doen.
Ook over de keuzes binnen de studie praten studenten graag met hun ouders. Natuurlijk zullen ouders niet alles inhoudelijk begrijpen. Maar ouders zien wel of een student nog twijfelt of zich juist goed voelt bij bepaalde keuzes. Van de vijf tips voor ouders van studenten, is dit misschien wel de belangrijkste tip.
Blijf betrokken bij uw kind. Al is hij of zij volwassen, het is altijd belangrijk als er mensen om je heen zijn die van je houden, die je kennen en die steun kunnen geven.
Tip 2: Wat wordt er van uw kind verwacht?
Heel wat studenten voelen stress tijdens de studie. De hogeschool of universiteit verwacht ook heel wat van ze. Er moeten studiepunten worden gehaald… Het Bindend Studieadvies moet worden gehaald… Ondertussen loopt de studieschuld op… Grote druk.
Vaak leggen studenten voor zichzelf de lat ook erg hoog. Natuurlijk moet het met de studie flitsend gaan. Ze willen niet twijfelen aan hun studiekeuze… Ze willen goede cijfers halen en extra vakken doen… Ze willen veel nieuwe vrienden maken en een geweldig studentenleven hebben. Dan is er ook nog de studentenvereniging… Ze willen een goed CV opbouwen… En natuurlijk willen ze er goed uitzien en dat ook laten zien op social media.
En u? Hebt u ook hoge verwachtingen van uw kind? Kijkt u relaxed naar de studie van uw kind? Kunt u een rustpunt zijn? Of vindt u het allemaal ook erg spannend?
Ouders zijn zich soms niet bewust van de eisen die ze stellen aan hun kind. Iets om over na te denken.
Problemen tijdens de studie? Zoek op tijd hulp.
Tip 3: zoek uit welke hulptroepen er zijn
Merkt u dat uw kind echt te gespannen is? Wijs uw kind dan op de ‘hulptroepen’ die er zijn op de instelling. Soms vinden jongeren het niet prettig hulp te zoeken. Dat voelt als ‘falen’. Praat hier eens samen over, want een student die op tijd hulp zoekt, kan een heleboel problemen voorkomen. Op school lette de mentor wel een beetje op uw kind. In het hoger onderwijs is dat anders. Daar is de student veel meer zelf verantwoordelijk voor zijn welzijn. De student moet zélf contact zoeken met de mensen die hem kunnen ondersteunen.
In de privacywet is duidelijk vastgelegd dat ouders geen contact mogen hebben met een studieadviseur of studentendecaan. De privacy van de student staat voorop. Maar is het de wens van uw kind dat u eens een enkel keertje contact hebt met een begeleider, dan is dat in uitzonderingsgevallen, bij dringende problemen, soms mogelijk.
Is het voor uw kind lastig uit te zoeken waar hij moet zijn met een bepaald probleem? Misschien kunt een handje helpen om dit uit te zoeken. Maar uiteindelijk moet de student ook zelf leren uitzoeken hoe en waar hij hulp moet vragen.
Bij ons staan studieadviseurs soms onder druk. Ouders willen weten hoe het gaat met de studie van hun kind. Of ze zijn het niet eens met bepaalde beslissingen. Of ze willen weten of hun kind wel op college verschijnt. Maar studieadviseurs en studieloopbaanbegeleiders mogen geen informatie geven aan ouders. Wij mogen nooit cijfers bekend maken aan ouders.
Tip 4: Leer de hogeschool of universiteit kennen
Is uw zoon of dochter nog studiekiezer? En vindt uw kind het prettig als u meegaat naar een Open Dag? Doe dat dan vooral. Zo leert u ook de sfeer van de universiteit of hogeschool kennen waar uw kind straks mogelijk gaat studeren. Help uw kind goede vragen te stellen en bespreek dit ook na. Op de Open Dagen zijn er ook vaak speciale oudervoorlichtingen. De worden ook los van de Open Dagen georganiseerd. Ga daar vooral naartoe. Het is echt handig als u weet wat er tegenwoordig bij studeren komt kijken en waar uw kind allemaal mee te maken krijgt.
Woont uw kind op kamers? Bezoek hem of haar dan zo nu en dan. Maar doe dit soort dingen NOOIT zonder dat u uw kind hebt gevraagd of dit gewaardeerd wordt. Ook u moet ‘het eigen leven’ van uw kind proberen te respecteren. Dat is beter voor het onderlinge contact en vertrouwen.
Soms zijn de Open Dagen zó vol dat we helaas maar één ouder per kind toe kunnen laten. Maar dan zijn de ouderpresentaties natuurlijk een mooi alternatief
Tip 5: Geniet samen met uw kind
Gelukkig hoor ik studiekiezers vaak zeggen dat ze het ook heel gezellig vinden om tijdens het studiekeuzeproces met hun ouders te praten. Of samen een dagje op stap te gaan in zo’n vreemde studentenstad. Ook hoor ik studenten genietend praten over een dagje winkelen met hun moeder. Of dat hun vader heeft meegeholpen met verhuizen naar wéér een andere kamer. Zo zorg je als ouder ook voor het welzijn van je kind. Vergeet deze laatste tip van de vijf tips voor ouders van studenten alstublieft niet!
Een andere kant is er ook. Ik hoor soms: ‘Ja, en met mijn studie gaat het eigenlijk helemaal niet zo goed. En als ik dan het weekend naar mijn ouders ga, om een beetje rust te zoeken, is het eerste wat ik hoor: En hoe gaat het met je tentamens? Heb je nog uitslagen gehad? Ja, en dan ga ik toch maar liever niet naar huis.
Studente Doris Lokin die door haar vader geholpen wordt met de verhuizing naar een andere studentenkamer
De citaten in blauw bij deze vijf tips voor ouders van studenten zijn van Annemiek de Dood, Studiekeuze- en loopbaanadviseur van het Student Careers Centre van de Universiteit van Amsterdam. Ik hoor vergelijkbare uitspraken van collega’s van Wageningen University en andere hbo’s en universiteiten.
Reageren?
Wilt u reageren op ‘Vijf tips voor ouders van studenten’? Dat kan via onderstaan reactieblok. Dat geldt uiteraard voor ouders, voor professionals en voor (aanstaande) studenten. Reageren kan ook via de facebookgoep ‘ouders en studie’ waar ik nieuws over studiekeuze en studeren communiceer.