Studiestress voorkomen… leer kiezen
Door Hermien Miltenburg
De meeste studenten hebben gewoon een leuke en leerzame studententijd. Maar er zijn ook steeds meer studenten die last krijgen van studiestress. Daar is de laatste tijd gelukkig steeds meer aandacht voor. In dit artikel: Studiestress voorkomen… leer kiezen!
Leren kiezen is een heel leven belangrijk… Bij elke nieuwe fase in je leven, je studie en je werk is het verstandig stil te staan bij de vijf wezenlijke keuzevragen (Marinka Kuijpers). Tip 1: studiestress voorkomen… leer kiezen voor wat echt bij je past.
Hoe ouders hun studerende kind kunnen helpen
Aan een aantal deskundigen heb ik gevraagd hoe ouders van studenten hun volwassen kind kunnen helpen studiestress te voorkomen. Daarover heb ik vijf artikelen geschreven met in elk artikel één tip. In dit artikel tip 1 : studiestress voorkomen… leer kiezen.
Tip 1: Studiestress voorkomen… leer kiezen voor wat bij je past
Uw zoon of dochter is straks geslaagd en heeft een studie gekozen. Gefeliciteerd, u hebt als ouder een spannende periode gehad. Nu is de toekomstkeuze gemaakt, en het examen (bijna) gehaald. Rust in huis.
Helaas is dat niet helemaal waar. Gaat uw kind studeren? Er breekt dan opnieuw een heel spannende tijd aan voor uw volwassen kind. Het eerste studiejaar is een fase waarin studenten, meer nog dan vroeger op de middelbare school, keuzes moeten maken. En hard moeten werken. Veel eerstejaars studenten ervaren hun ouders als hun belangrijkste adviseur in deze periode. Ze stellen hun ouders veel vragen over de studie. Hoe help je dan je kind zonder te ‘pamperen?’
Keuzes maken
Het eerste studiejaar bestaat uit een vast programma. De student heeft allerlei basisvakken. Daar kan hij in totaal 60 studiepunten voor halen. Hij moet een bepaald minimum aantal studiepunten halen in het eerste studiejaar. De opleiding zal beoordelen of de student de opleiding succesvol af kan ronden. Op basis daarvan krijgt hij een Bindend Studieadvies in het eerste studiejaar. Haalt de student onvoldoende studiepunten, krijgt hij een negatief Bindend Studieadvies, dan moet hij stoppen met de opleiding. En dat is een teleurstelling. Haalt de student genoeg studiepunten, dan mag hij door met de opleiding.
Daarna wordt studeren makkelijker. Na het eerste studiejaar kan een student steeds meer zelf zijn programma samenstellen. Maar dat kiezen van je ideale studieprogramma is opnieuw een uitdaging, het lijkt weer op een nieuwe studiekeuze.
Kiezen wat bij je past
Welke richting ga je op met je studie? Om de vijf moeilijke keuzevragen wat concreter te maken:
- Welke vakken passen bij je persoonlijkheid en je capaciteiten? Op welke manier worden de vakken gegeven en ligt dit jou?
- Voor welke vakken ben je écht gemotiveerd. Wat wil je écht met deze studie?
- Leidt dit vakkenpakket tot het soort werk dat je wilt gaan doen? Of moet je bepaalde accenten leggen?
- Wie kan het beste helpen met keuzes maken? De studieadviseur? Ouderejaars studenten? Je medestudenten?
- Past dit allemaal in de toekomst die je voor je ziet? Wil je je zó ontwikkelen?
Studenten bespreken juist deze heel persoonlijke dingen ook graag met hun ouders. Studiestress voorkomen… leer kiezen voor wat echt bij je past.
Luisteren…
Heeft uw kind de goede studiekeuze gemaakt? Wat fijn.
Maar dan stopt het kiezen niet, zoals de student snel zal merken. Ook binnen een opleiding moeten er veel keuzes gemaakt worden. Als ouder zult u inhoudelijk niet veel voor uw kind kunnen betekenen. Van ouders kun je niet verwachten dat ze zich inhoudelijk verdiepen in alle aspecten van de opleiding. Maar dat hoeft ook niet. Uw kind zal vooral verwachten dat u luistert.
En praten…
Praten over de keuzes die gemaakt moeten worden helpt om voor jezelf alles goed op een rijtje te krijgen. En u kent uw kind. Ziet u dat hij of zij toch nog wat aarzelt, toch nog niet zo’n concreet beeld heeft van een specialisatie? Ziet u dat uw kind opziet tegen een stage? Of juist een bepaald project teveel idealiseert? Geef dit als feedback. Houd uw kind een spiegel voor. Daar hebben studenten echt iets aan. Uw kind is volwassen en kan zijn eigen beslissingen nemen. Maar een luisterend oor is altijd belangrijk. En een spiegel voorhouden ook.
Toch de verkeerde studie gekozen?
Valt de studie tegen? Heeft uw kind de verkeerde studie gekozen? Concludeert uw kind dat de opleiding niet bij hem of haar past? Dat is best ernstig. Een verkeerde studiekeuze is echt niet fijn. Helaas gebeurt dit maar al te vaak. Soms stopt een student al na een paar weken met de opleiding.
En probeer samen met uw kind te ontdekken wat er nu fout ging. dan kan zo’n ‘verkeerde’ studiekeuze toch een heel waardevolle ervaring zijn. Niet alles gaat meteen goed in het leven. Ook dat is is iets dat je moet leren als jongvolwassene.
En dan de toekomst: Probeer als ouder te wijzen op de andere mogelijkheden die er zijn, als die eerste studiekeuze tegenvalt.
Meer mogelijkheden
In september kun je nog veel corrigeren. Misschien kun je nog switchen van opleiding. Sommige studies lijken erg op elkaar en binnen een interessegebied of binnen de instelling is switchen vaak nog mogelijk.
Is het onderwerp van de studie goed, maar past het niveau niet? Kan de student hetzelfde beter op mbo, hbo of wo studeren? In het begin kun je soms nog veranderen van niveau.
Ook binnen een interessegebied kun je switchen. Ben je bijvoorbeeld begonnen aan Milieukunde maar ontdek je dat je de studie Bodem, Water, Atmosfeer toch eigenlijk interessanter vindt… in overleg met de studieadviseur kun je vaak zonder problemen een iets andere studie kiezen binnen je hogeschool of universiteit.
Ik vond economie nog steeds heel leuk, maar het niveau op de universiteit te theoretisch. Dat ontdekte ik haast meteen in september. Gelukkig kon ik mijn studie ook op het hbo doen. Daar heb ik toen voor gekozen. Ik kon nog zonder studievertraging op het hbo beginnen. Martijn.
Echt helemaal fout gekozen?
Is de studiekeuze echt helemaal fout geweest? Dan moet de student ontdekken hoe dat gekomen is. Heeft hij te weinig tijd besteed aan het studiekeuzeproces? Heeft hij de vijf keuzestappen niet voldoende overdacht? En hoe nu verder? Wat ging er wél goed en wie kan je helpen opnieuw na te denken over de toekomst? Ook hier geldt: Studiestress voorkomen… leer kiezen voor wat echt bij je past.
Loslaten?
Soms hoor ik ouders vol trots vertellen dat ze hun kind ‘helemaal los laten’… Maar wil de student dat echt? Jongeren willen en moeten hun eigen keuzes maken. Maar praten over die keuzes, betrokken zijn, luisteren… Eerstejaars hebben dat heel hard nodig.
Heel wat eerstejaars gaan toch weer twijfelen aan hun studiekeuze. Dan moet de student opnieuw een keuze maken. Leren kiezen is een heel belangrijke vaardigheid.
Hermien Miltenburg, oudervoorlichter
Vijf tips voor ouders van studenten over studiestress
tip 1 studiestress voorkomen… leer kiezen voor wat echt bij je past
tip 2 studiestress voorkomen.. maak jezelf niet gek
tip 3 studiestress voorkomen… zoek hulp
tip 4 studiestress voorkomen en onderzoek naar studiesucces
tip 5 studiestress voorkomen en studiepunten
Waarom deze tips?
Steeds meer studenten krijgen last van stress. Dat is erg. Studentenpsychologen, studentendecanen, studentenartsen, studieadviseurs en studieloopbaanbegeleider geven regelmatig advies om studiestress te voorkomen. Ook op dit blog. Op basis van die adviezen heb ik vijf tips voor ouders geschreven. Natuurlijk is de student volwassen en zelf verantwoordelijk voor zijn wel en wee. Maar het is fijn als ouders, als dat nodig is, een beetje ondersteunen. Daarom tip 1: studiestress voorkomen… leer kiezen.