Studiepunten? Hoe werkt dat? Wat moet je weten?

Studiepunten halen is belangrijk tijdens de opleiding op hbo of universiteit. Wat zijn studiepunten? En welke regeltjes zijn er?

Meer over studiepunten

In dit artikel ga ik dieper in op de opbouw van een hbo en wo opleiding en hoeveel studiepunten een student moet halen om een studiejaar en een opleiding te halen. Wat is een studiepunt ‘waard’ en wat moet je als student weten? Ook handig voor ouders die de voortgang van de opleiding van hun kind in de gaten willen houden.

Studiepunten, wat zijn dat?

Studiepunten (ECTS, European Credit Transfer and Accumulation System) verdien je voor elk stukje van je opleiding dat je afrondt. Je krijgt bijvoorbeeld punten voor een tentamen dat je haalt, een stage die je goed afrondt of een projectverslag. Voor elke opdracht waarvoor je een ‘voldoende’ haalt, krijg je studiepunten.

Rekensom

De opleiding rekent uit hoeveel tijd je gemiddeld kwijt bent om een bepaalde opdracht te doen of een bepaald boek te lezen. Voor elke 28 uur werk, krijg je een studiepunt oftewel ECTS. Denkt de opleiding dat het je 28 uur kost om een opdracht goed te doen, dan krijg je dus 1 punt. Kost het 56 uur studie om een tentamen te halen, dan krijg je 2 punten.

Soms haal ik mijn studiepunten heel makkelijk, maar soms moet ik echt wel meer leren dan de uren die ervoor staan. Wie bepaalt eigenlijk hoeveel tijd ik aan een vak moet besteden? Daniëlle.

Cijfers

Voor je verslag of tentamen krijg je ook een cijfer. Dat is de waardering van de kwaliteit. Of je een 9 haalt voor een tentamen of een 6, dat maakt in je studiepunten niets uit. Het blijven 2 ECTS als er voor dat tentamen 2×28=56 uur gewerkt moet worden. De hoeveelheid uren die je moet besteden om een bepaald onderdeel te halen kan individueel erg verschillen. Sommige studenten lezen makkelijk dikke boeken, anderen hebben juist meer moeite met groepswerk. De opleiding maakt een inschatting op basis van ervaring. Vervolgens wordt er een hoeveelheid punten ‘opgeplakt’

Hoeveel studiepunten moet je halen?

Ieder jaar dat je studeert word je geacht 60 studiepunten te halen. Een complete hbo (bachelor)opleiding is dus 4×60 punten = 240.
Een wo bacheloropleiding, die drie jaar duurt, is dus 3×60 punten = 180 punten. Na een wo bachelor ga je waarschijnlijk een wo master doen.
Een eenjarige master is 60 punten, en tweejarige master 2×60 = 120 punten. De duur van je master is afhankelijk van het onderwerp dat je kiest. Een master in de bèta wetenschappen duurt meestal twee jaar. Geneeskunde drie of vier jaar. De andere wo masters duren meestal één jaar.
Je moet ál je bachelor punten hebben gehaald voor je aan je master kunt beginnen.
Sommige studenten die een hbo bachelor hebben afgerond, stromen daarna ook door naar een universitaire master. Er zijn ook hbo masters. Die worden meestal gevolgd door afgestudeerden die naast hun studie ook een baan hebben.

Waarom studiepunten?

In heel Europa wordt er met dit studiepuntensysteem gewerkt. Dit is ingevoerd om diploma’s in heel Europa evenveel waard te laten zijn. Dat is hartstikke mooi voor studenten die een deel van hun opleiding in het buitenland willen doen. Het ECTS systeem wordt trouwens ook in de VS en Canada gebruikt.

Ik word onderzoeker maar ik wil ook graag docent worden. Ik kan een didactische aantekening halen op een andere universiteit, dus daar ga ik nu vakken volgen en studiepunten halen. Jeanine

Door het uniforme studiepuntensysteem kun je een deel van je opleiding op een andere instelling volgen, ook in het buitenland. De studiepunten die je elders verdient, tellen in principe mee voor je opleiding. Natuurlijk moet je dit wel goed overleggen. Je onderwijsinstelling moet dit goedleuren. Deze regel geldt voor hbo én wo studenten.

Bindend studieadvies

In het eerste studiejaar moet de student een bepaalde hoeveelheid punten halen. Dat heet Bindend Studieadvies (BSA). Alle universiteiten hebben een Bindend Studieadvies. De hogescholen zijn soms minder streng.
Soms vraagt een universiteit of hbo 36 punten (WUR), maar men kan ook 45 of zelfs 60 ECTS vragen. Dit verschilt per opleiding of instituut. De opleidingen mogen zelf bepalen hoeveel punten je moet halen voor je BSA. Handig dus om van tevoren goed na te vragen.

Hoeveel studiepunten moet je halen in je eerste jaar?

Het bindend studieadvies halen is belangrijk. Haalt de student de noodzakelijke hoeveelheid punten niet, dan moet hij de opleiding verlaten. Hij mag dezelfde opleiding de komende drie jaar niet weer op hetzelfde instituut doen. Dit levert vaak wel veel stress op. De student moet een goede balans tussen studeren en ontspannen proberen te vinden. Zijn er bijzondere omstandigheden? Zoek dan meteen contact met de studentendecaan.

Studievertraging

Haalt een student de hoeveelheid ECTS die nodig zijn voor zijn bindend studieadvies, maar niet alle 60 punten die horen bij het eerste jaar, dan mag hij die studiepunten later halen. De ontbrekende punten kunnen bijvoorbeeld ook in het tweede of derde studiejaar gehaald worden. Dat levert meestal wel studievertraging op. De student doet dan langer over zijn opleiding. Je mag er enige jaren over doen om je opleiding te halen. Als je je BSA maar gehaald hebt. Natuurlijk is het wel belangrijk de regels van de studiefinanciering in de gaten te houden. Die krijg je maar een beperkt aantal jaren.

Niet alle 60 punten gehaald

De studiepunten kun je, na je BSA, in een langzamer tempo halen. Veel studenten doen vier jaar over een driejarige universitaire bacheloropleiding. Hbo studenten doen vaak vijf jaar over hun vierjarige bacheloropleiding. Je mag er, als je Bindend Studieadvies positief is, langer over doen. Maar uiteindelijk moeten alle studiepunten worden gehaald. Daar zit ook een maximale duur aan. Na een bepaalde tijd vervallen de studiepunten. De ‘eeuwige’  student bestaat niet meer.

Blijven studiepunten altijd geldig?

Een hbo of universiteit heeft veel eigen beslisbevoegdheid. Zij kunnen bepalen hoe lang een studiepunt geldig blijft. Soms is dat kort, soms vijf jaar, soms tien jaar. Er zijn grote verschillen. De geldigheidsduur van de studiepunten is beperkt om twee redenen.

1. De onderwijsinstelling wil de student stimuleren de opleiding binnen redelijke tijd af te ronden.
2. De inhoud van bepaalde vakken kan veranderen, bijvoorbeeld omdat er andere eisen aan de opleiding worden gesteld. Een verouderd studiepunt ‘dekt de lading’ van de opleiding dan niet meer. Soms hoeft een student dan niet een heel vak over te doen maar is er een vervangende opdracht. Dit staat allemaal beschreven in het reglement van de onderwijsinstelling.

Kwaliteit

Op sommige hbo’s en universiteiten doen studenten er gemiddeld lang over voordat hun opleiding is afgerond. Dat heeft ook met de kwaliteit van de opleiding te maken. Studiekiezers moeten goed letten op de kwaliteit van de studie. Want er zijn topopleidingen waar je snel en goed afstudeert, en ook opleidingen waar het allemaal wat minder is.
Een studiekiezer kan van tevoren uitzoeken hoe lang een student er op een bepaalde opleiding gemiddeld over doet voordat hij zijn diploma haalt. Dat lees je in de studiebijsluiter van de opleiding. Kies je voor een opleiding waar een student gemiddeld veel studievertraging bij oploopt? Reken dan ook eens uit wat dit betekent voor de studieschuld.

Studiepunten ‘meenemen’

Komt de student tot de conclusie dat hij de verkeerde studiekeuze heeft gemaakt? Dat is jammer. Maar soms mogen studenten de studiepunten die ze bij een andere studie hebben behaald ‘meenemen’. Dat kan helaas lang niet altijd. Binnen hetzelfde instituut gaat het meenemen makkelijker dan opnieuw beginnen op een andere instelling.
De student kan hierover informatie vragen aan de studieadviseur of studieloopbaanbegeleider.
Ook kunnen er vrijstellingen gegeven worden als je bepaalde kennis of vaardigheden hebt opgedaan bij een eerdere opleiding of door vrijwilligerswerk of een baan. (Meer weten over een ervaringscertificaat)

Niet eens met de beslissing

Is de student het niet eens met bepaalde beslissingen? Elke hogeschool en universiteit heeft een klachtencommissie. Heeft een student een klacht dan moet hij snel actie ondernemen. Er zijn altijd bepaalde termijnen waarbinnen je moet reageren. Is de student het niet eens met de uitspraak van de klachtencommissie, dan kan hij ook nog ‘hogerop’.

Verantwoordelijkheid student

Op het hbo en de universiteit is de student echt zelf verantwoordelijk voor het halen van voldoende studiepunten. Er is niemand die hem of haar ‘achter de broek’ zit. Zit de student ‘niet lekker in zijn vel’? Dan is het belangrijk vooral hulp te zoeken. De studieadviseur of studieloopbaanbegeleider is daarbij het eerste aanspreekpunt. De studentendecaan kan adviseren bij persoonlijke problemen. Maar hij kan bijvoorbeeld ook een studievaardigheidstraining organiseren.

Niet genoeg studiepunten gehaald

Heeft een student niet genoeg studiepunten gehaald? De eerste stap is om te proberen te ontdekken wat de oorzaak hiervan is. Gesprekken met de studieadviseur of studieloopbaanbegeleider zijn een eerste begin. Maar ook medestudenten kunnen inzicht geven in de manier waarop je een bepaald vak het beste aan kunt pakken. En ze kunnen feedback geven over de manier waarop een student groepswerk heeft gedaan. Of iets zeggen over zijn inzet.
Helaas  zijn er ook studenten die moeten constateren dan het keer op keer niet lukt om een opleiding goed af te ronden. Laat in dat geval goed vastleggen welke tentamens er wel goed zijn gegaan.