Geld lenen om te studeren? Artikel van NIBUD

Nibud: Studenten lenen om te sparen en blijven vaker thuis wonen

Persbericht | 1 september 2017

Meer dan de helft van de studenten (54 procent) gebruikt de rentedragende lening die zij hebben afgesloten voor hun studie, ook om te sparen. Bijna 40 procent spaart van het geleende bedrag omdat de rente op de lening zo laag is. Dit blijkt uit Nibud-onderzoek naar de financiële situatie van studenten dat mogelijk is gemaakt door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap en ING.

56 procent van de eerste- en tweedejaarsstudenten blijft thuis wonen.

Zij vallen onder het nieuwe studiefinancieringsstelsel dat in september 2015 werd ingevoerd, het studievoorschot. Uit het vorige Nibud-onderzoek (in het voorjaar van 2015) bleek dat 39 procent van de eerste- en tweedejaars bij hun ouders woonde. Het valt het Nibud op dat studenten het hebben van een studieschuld minder als een financieel probleem ervaren. In 2015 ervaarde nog bijna 30 procent het hebben van een studieschuld als een financieel probleem, nu is dat 12 procent. Lees ook: Tips voor studenten die nog thuis wonen en hun ouders.

Geld lenen om te studeren: Studenten lenen twee keer zo vaak

Als gevolg van de invoering van het studievoorschot zijn twee keer zoveel studenten gaan lenen. Van de eerste- en tweedejaars in het studiejaar 2015 had 30 procent een rentedragende lening. Van de huidige eerste- en tweedejaars is dat 62 procent. Het Nibud ziet dat het studievoorschot en de huidige lage rente het voor studenten vanzelfsprekend lijken te maken om geld te lenen. Ook doen zij vaker een beroep op hun ouders. Ze blijven vaker thuis wonen en krijgen vaker een financiële bijdrage van hen. Er zijn niet meer studenten gaan werken, maar de studenten die werken, maken wel meer uren dan in 2015. Het Nibud ziet dat de groep studenten die de hoogte van de lening bepaalt door het benodigde bedrag precies uit te rekenen, is gegroeid van 21 naar 30 procent. Lees ook: Studiefinanciering in het kort

73 procent van de ondervraagde studenten heeft een studieschuld. Dit zijn zowel de studenten die nu nog onder het oude stelsel vallen als de studenten die een studievoorschot hebben geleend. Studenten hebben vaak meerdere motieven om te lenen. 60 procent van hen leent om de noodzakelijke lasten te kunnen betalen. Ook leent bijna de helft omdat hun ouders niet of onvoldoende (kunnen) bijdragen. Voor 44 procent van de studenten met een studieschuld zijn de gunstige leenvoorwaarden een belangrijke reden om te lenen.De studenten van nu groeien op met het idee dat lenen heel normaal is. Als zij bewust kijken hoeveel zij nodig hebben voor hun studie en goed beseffen dat de lening een schuld is, hoeft lenen geen probleem te zijn. Op dit moment leent ruim een kwart van de studenten met een studievoorschot het maximale bedrag zonder te kijken of dit het bedrag is dat zij daadwerkelijk nodig hebben. Het Nibud vindt dat dit tot onnodig hoge schulden kan leiden en pleit ervoor dat studenten goed kijken welk bedrag zij moeten lenen. De rekenhulp Bereken studiefinanciering op de website van DUO is hiervoor een goed hulpmiddel. Lees ook: Bereken je studieschuld van tevoren en beoordeel dit in relatie tot je toekomstige salaris

Kennis over renteregels beperkt

Het Nibud heeft de studenten 9 stellingen over de regels rondom de studieschuld voorgelegd. Slechts 4 procent heeft deze stellingen allemaal juist beantwoord. Driekwart van de studenten had meer dan de helft goed. Een meerderheid van 64 procent weet dat een hypotheekverstrekker rekening houdt met de studieschuld en dat deze consequenties heeft voor de maximale hypotheek die zij kunnen krijgen. De studenten weten het minst goed dat ze vanaf het moment dat ze studieschuld opbouwen eveneens elk jaar rente opbouwen (39 procent). Ook weten ze niet dat de rente na afloop van hun studie niet elk jaar verandert, maar één keer per vijf jaar (45 procent).Op dit moment is die rente verwaarloosbaar, maar het rentepercentage van 0 staat niet vast. Het Nibud vermoedt dat meer duidelijkheid, voorlichting en begeleiding van ouders en professionals de student kunnen helpen om zich bewuster te zijn van de gevolgen van lenen. Daarnaast kan het voor studenten lonen om te onderzoeken of er andere mogelijkheden zijn om inkomsten te vergaren. Lees ook: Studieschuld en hypotheek

1 op de 10 studenten heeft een financieel probleem

Van de eerste- en tweedejaars studenten vindt 10 procent zelf dat hij een financieel probleem heeft. In 2015 was dit 15 procent. Studenten met een studieschuld ervaarden toen vaker een financieel probleem dan studenten zonder studieschuld. Deze samenhang ziet het Nibud nu niet meer terug. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het hebben van een studieschuld met de invoering van het studievoorschot normaler is geworden en daarmee is het hebben van een studieschuld minder dan toen een indicatie voor het hebben van financiële problemen. Studenten met een andersoortige schuld (betalingsachterstand, roodstand) vinden wel vaker dat ze een financieel probleem hebben dan studenten met een studieschuld. Een zesde van de studenten geeft aan dat zij hulp kunnen gebruiken op het gebied van geldzaken. Deze studenten hebben hogere uitgaven, komen moeilijker rond en hebben vaker geld tekort, betalingsachterstanden of roodstand. In 90 procent van de gevallen zijn ouders de belangrijkste bron voor hulp. Lees ook: De rol van ouders bij geldzaken

54 procent spaart met geld van DUO

De meeste studenten vinden het belangrijk om geld achter de hand te hebben. 65 procent spaart zelf, voor 20 procent van de studenten geldt dat zij zelf sparen en dat hun ouders (of anderen) ook nog voor hen sparen. Ruim 10 procent spaart niet. Meer dan de helft van de spaarders spaart deels van het bij DUO geleende geld.

De redenen hiervoor zijn divers:

• 43 procent spaart om reserves te hebben na afloop van de studie.
• 15 procent legt geld opzij voor de aankoop van een huis.
• Bijna twee vijfde spaart omdat de rente op de lening zo laag is.

Onder eerste- en tweedejaars studenten zien we dat in 2015 38 procent spaart om na de studie geld achter de hand te hebben tegen 48 procent in 2017. Gemiddeld sparen studenten 146 euro per maand. Het Nibud vindt het risicovol dat studenten geld lenen om te sparen omdat de studieschuld ook hierdoor hoger dan noodzakelijk wordt.

Infographic: Redenen om te sparen met geld van DUO

Geld lenen om te studeren: Inkomsten

Bijna 30 procent van de huidige eerste- en tweedejaars maakt gebruik van het collegegeldkrediet (red. het geld dat je kunt lenen om je collegegeld te betalen). Twee jaar geleden was dat nog ruim 15 procent. Ook droeg toen 57 procent van de ouders financieel bij, nu is dat 62 procent. Het bedrag dat zij geven is niet hoger, maar dit komt vooral doordat meer studenten nu thuis blijven wonen. Lees ook: Wat betaal ik aan de studie van mijn kind

Tabel: Gemiddeld inkomen eerste- en tweedejaars studenten 2015 en 2017, thuis- en uitwonend

Uitgaven

Voor 39 procent van de studenten betalen de ouders het collegegeld. De zorgverzekering wordt voor 34 procent van de studenten door de ouders betaald. Ouders die hun kind een (maandelijkse) financiële bijdrage geven, nemen deze kosten vaker voor hun rekening dan ouders die hun kind niet financieel (kunnen) ondersteunen. Meer over de inkomsten van studenten

Tabel: Uitgaven van thuis- en uitwonende studenten

Advies betreffende geld lenen om te studeren voor studenten en hun ouders

In de nieuwe editie van Geldwijzer Studenten heeft het Nibud alle zaken rondom het studievoorschot, studeren en financiën op een rijtje gezet. Het ministerie van OCW verspreidt de nieuwe editie gratis digitaal voor alle studenten via de website van het Nibud. Een gedrukte versie is eveneens verkrijgbaar bij het Nibud en kost 9,95 euro.

Geld lenen om te studeren, overwegingen…

Geld lenen om te studeren? Het is heel lastig om te studeren zonder te lenen. Maar ik vind het heel terecht dat Nibud waarschuwt. Daarom heb ik dit artikel ook integraal overgenomen. Ik zou er persoonlijk ook nog een paar overwegingen bij willen geven.

Studeren geeft de mogelijkheid jezelf te ontplooien

Als je de capaciteiten en de motivatie hebt om te studeren, geeft dat levensgeluk. De generatie die nu opgroeit zal vele jaren werken, misschien werken de jongeren van nu wel tot hun 72ste. Ontzettend belangrijk om te kunnen werken op een niveau dat bij je past. Een studie zal vaak de sleutel zijn tot een toekomst waarbij je voldoende arbeidsvreugde vindt. Geld lenen om te studeren? Uw zoon of dochter zal hier zeker voorzichtig mee moeten zijn. Maar persoonlijk vind ik dat als je wilt en kunt studeren, een studieschuld je niet tegen moet houden.

Geld lenen om te studeren?

Geld lenen is op zich iets om voorzichtig mee te zijn. Maar arbeidsvreugde, je capaciteiten ontwikkelen, iets kunnen betekenen voor de maatschappij.. voor mij betekent dat heel veel. Ook ik had helaas een studieschuld. Maar ik ben blij dat ik toch gekozen heb voor studeren. Overigens wil ik niet insinueren dat studeren de enige manier is om jezelf te ontplooien. Natuurlijk zijn er ook andere manieren om een goede toekomst te krijgen. Er zijn ook jongvolwassenen die gaan werken na havo of vwo.

Studeren betekent ook meer verdienen

Mensen die gestudeerd hebben verdienen over het algemeen ook meer dan mensen die geen of weinig opleiding hebben gehad. Je investeert, in tijd, inzet en geld, maar je krijgt er ook een hoger inkomen voor terug. De startsalarissen na een opleiding zijn terug te vinden via Studiekeuze123 of in de Keuzegids. Lees ook het artikel: ‘wat verdient mijn kind na afstuderen’. Geld lenen om te studeren? Een diploma levert ook geld op. Salaris na een universitaire opleiding. Salaris na een hbo opleiding.

Pech hebben met je baan

Studenten kunnen natuurlijk ook pech hebben met hun baan. Voor alle leningen die ik ken moet je het geleende bedrag ook terug betalen. Voor een studieschuld is dat niet zo. Verdien je weinig, dan betaal je weinig terug. De DUO zal ‘maar’ maximaal 4% van het inkomen vragen bij terugbetalen. Anders dan bij andere leningen ligt het risico dus niet bij het individu dat leent, maar bij de Rijksoverheid. Heb je pech met je latere baan, dan wordt daar rekening mee gehouden.

Geld lenen om te studeren? Persoonsgebonden lening

Een lening bij DUO is een persoonsgebonden lening. Leent uw zoon of dochter geld, dan kan die lening nooit op de ouders verhaald worden. Vertrekt uw kind onverhoopt met de noorderzon (bij wijze van spreken), dan bent u niet verantwoordelijk voor de studieschuld. U bent niet verantwoordelijk voor de hoogte van de lening of het terug betalen. Aan de andere kant hoeft uw kind u ook geen inzage te geven in zijn financiële zaken. Geldzaken regelen is de verantwoordelijkheid van de student. Maar vooral jonge studenten hebben daar soms wat begeleiding bij nodig.

Is de beurs echt afgeschaft?

‘De beurs is afgeschaft’ is de algemeen gehoorde uitspraak. Dat wil ik wel even nuanceren. De basisbeurs is afgeschaft, maar de aanvullende beurs bestaat nog steeds. Vraag deze aanvullende beurs altijd aan. Een aanvullende beurs is gewoon een beurs. Als je binnen tien jaar een diploma haalt is deze beurs een gift. Ouders denken soms te snel dat ze niet in aanmerking komen voor de aanvullende beurs. Die is namelijk afhankelijk van het inkomen van beide biologische ouders en van hoeveel studerende kinderen er zijn. Het aanvragen is echt geen papierwinkel. De Belastingdienst zoekt alles uit. Uw kind krijgt een volledige, gedeeltelijke of helemaal geen aanvullende beurs. Dat is afhankelijk van de omstandigheden. Krijgt uw kind een aanvullende beurs dan kan het leenbedrag een stuk lager zijn.

Geld lenen om te studeren? Hulp bij het regelen van de studiefinanciering

Soms hebben scholieren en hun ouders hulp nodig bij het aanvragen van studiefinanciering. Ook hiervoor is de decaan de meest aangewezen persoon. De site van DUO geeft overigens ook heel veel antwoorden op vragen. Op dit vindt u onder de tab ‘financiën’ ook veel informatie over geldzaken en studiefinanciering. Er zijn ook filmpjes. Geld lenen om te studeren? Ouders en (as.) studenten zoek informatie en vraag hulp als dat nodig is.

Wat verdienen studenten met een bijbaan?
Wat zijn de uitgaven van studenten?
Hoe gaan studenten om met hun studieschuld?