Met hbo propedeuse naar universiteit

Een vraag die ik vaak van ouders (en studenten) krijg is: ‘Kun je ook met een hbo propedeuse naar de universiteit?’ Een vraag waar ik graag dieper op inga. Met hbo propedeuse naar universiteit? Soms is dat lastig. Maar er is in elk geval een goed alternatief.

Twee bacheloropleidingen

Om de vraag ‘met hbo propedeuse naar universiteit?’ goed te beantwoorden wil ik eerst iets meer vertellen over de twee verschillende bacheloropleidingen.
Haast elke opleiding kun je op hbo of op wo (universitair) niveau doen. De hbo bacheloropleiding duurt vier jaar, de wo bacheloropleiding duurt drie jaar. Volg je de hbo opleiding biotechnologie dan word je opgeleid tot bijvoorbeeld projectleider of manager in de biotechnologie. Volg je de wo bacheloropleiding biotechnologie dan word je uiteindelijk wetenschapper in de biotechnologie. Dan moet je na je bacheloropleiding nog wel een aanvullende masteropleiding doen. Pas dan is je universitaire opleiding afgerond.
Maar niet iedere universitair afgestudeerde wordt wetenschapper. Ook na een universitaire opleiding kun je projectleider of manager worden. Wat is dan het verschil?

Twee verschillende bacheloropleidingen

Andere aanpak

Er zijn veel overeenkomsten tussen hbo en wo. Het zijn allebei opleidingen die heel wat van de student vergen. Je moet vooral gemotiveerd zijn om een van beide opleidingen te volgen. Je moet goed kunnen studeren en plannen. Ook moet je kunnen samenwerken met andere studenten. Je moet zelfstandig kunnen werken. En, heel belangrijk, het moet je ook lukken op tijd te ontspannen.
Beide opleidingen leiden op tot een beroep op hoger niveau.
Er zijn ook verschillen. Op het hbo zal de student veel meer toegepaste theorie krijgen. Hij krijgt veel meer praktijk. De student wordt primair opgeleid tot een professional die op hoger niveau kan werken. Op de universiteit krijg je veel meer theorie. De student leert hoe hij onderzoek moet doen. Hij wordt ook primair opgeleid tot wetenschapper.
In de praktijk is de scheiding niet zo zwart-wit, maar dit is wel het uitgangspunt.

Andere vragen

Ik heb leservaring op hbo én wo. Wat me altijd opviel was dat de studenten andere vragen stellen. Op het hbo hoorde ik heel vaak: ‘interessant wat je vertelt… Maar wat heb ik hieraan in de praktijk?’ Op de universiteit hoorde ik: ’interessant wat je vertelt… Maar is er ook bewijs voor? Is er nog aanvullende kennis? Zijn er ook andere visies?’
Ik breng het nu een beetje zwart-wit… Maar dit is wel de kern van de vragen die ik als docent kreeg.
Hbo studenten: Vooral veel interesse in praktische toepassingen.
Wo studenten: Vooral kritische vragen naar meer kennis.
De insteek van beide groepen studenten vind ik even belangrijk. Beide aanpakken zijn, denk ik, onmisbaar. En nogmaals… ook op het hbo wordt er goed onderzoek gedaan en op de universiteit gaat het ook om de praktijk. Beide typen onderwijs lopen deels in elkaar over. In het buitenland is er niet zoveel verschil, daar lopen de onderwijstypen meer in elkaar over.

In een notendop

Van de studiekeuzesite studiekeuze123 heb ik onderstaand schema gekopieerd. Overigens ben ik het niet helemaal eens met dit schema. Het lijkt alsof er op het hbo meer begeleiding is. Mijn ervaring is echter dat dit niet altijd zo is. Ik ken universiteiten die veel meer begeleiding geven en in kleinere groepen werken dan op sommige hbo’s gebruikelijk is. Vindt u het belangrijk te weten hoeveel begeleiding uw kind krijgt? Verdiep je dan eens in de Nationale Studentenenquête. Daarin kun je precies vinden hoeveel begeleiding huidige studenten van die opleiding krijgen. Ook kun je kijken naar de studiebijsluiter of ‘hoe vind je een opleiding met goede kwaliteit‘?

Met hbo propedeuse naar universiteit… Wat is een propedeuse?

Je propedeuse halen, je P halen, zeggen studenten ook wel, betekent dat je al je studiepunten van het eerste jaar hebt gehaald. Op het hbo krijg je dan ook vaak een ‘propedeusediploma’. Op de meeste universiteiten leeft de term propedeuse niet zo.

Met hbo propedeuse naar universiteit?

Terug naar de vraag… Mijn kind zit op de havo. Hij of zij wil uiteindelijk naar de universiteit… Is dit mogelijk? Met hbo propedeuse naar universiteit?
Het antwoord is ‘ja’… onder bepaalde omstandigheden. Maar ik raad ouders en studenten aan hier heel goed over na te denken. Schakelen van hbo naar universiteit gaat niet zomaar.
Tot voor een paar jaar was het populair om met een hbo propedeuse naar de universiteit te gaan. In de praktijk bleek deze overstap voor studenten, die oorspronkelijk van de havo afkwamen, toch te zwaar. Het gevolg was dat deze studenten vaak gefrustreerd raakten, gedemotiveerd stopten met hun studie, hun zelfvertrouwen verloren en te maken kregen met studiestress.

Hogere eisen: vwo diploma

De basiseis om toegelaten te worden tot een universitaire bacheloropleiding is een vwo diploma met het goede profiel. Er zijn wel mogelijkheden om met een hbo propedeuse en (meestal) aanvullende vwo certificaten toegelaten te worden. Maar dan moet de student dus vaak naast zijn propedeuse nog voor een aantal vakken vwo examen doen. Dit is zwaar en kost ook vaak een jaar. Wil je kind écht naar de universiteit terwijl hij of zij een havo diploma heeft? Eerst een vwo diploma halen is dan logischer.

Wat past bij uw kind?

Ik ontmoet wel eens ouders die redeneren: ‘hoe hoger hoe beter‘. Op zich super dat ouders het beste willen voor hun kind. Je moet je als ouder wel afvragen of ‘hoger’ ook echt ‘beter’ is. Ik vind het belangrijk dat studenten een studie kiezen die past bij hun ambitie en capaciteiten. En je moet je ook fundamenteel afvragen of een universiteit werkelijk ‘hoger’ is… Ik ken genoeg mensen die geen universitair diploma hebben en toch op heel ‘hoge’ en belangrijke posities terechtgekomen zijn. En los van dat alles… het gaat toch primair om het geluk van de student… De prestatiedruk in onze maatschappij is enorm groot. Levert ‘hoe hoger hoe beter’ ook meer levensgeluk op?

Van hbo naar universiteit

Er is wel een andere route die ik zeker aan kan raden als een student via havo en hbo naar de universiteit wil. Na een hbo bacheloropleiding kun je alsnog een universitaire master gaan doen. Dan zijn er wel toelatingseisen. Meestal moet een student over de jaren heen een 7 gemiddeld hebben gehaald. Ook zal de master aan moeten sluiten op de vakken die de hbo student heeft gevolgd (toelating master).

Contact opnemen met de masteropleiding

Ik raad hbo studenten, die naar de universiteit willen, aan om al in hun tweede hbo jaar contact op te nemen met de universitaire master van hun keuze. De student kan dan in zijn vrije keuzeruimte de vakken volgen die nodig zijn om makkelijk aan te sluiten. Een student kan soms ook een minor volgen die speciaal bedoeld is om deze aansluiting te vergemakkelijken. Er zijn ook schakelprogramma’s (pré-master). Soms duren die kort, soms zijn ze langer. Dat heeft te maken met wat de student al op het hbo heeft gedaan en de eisen die de masteropleiding stelt. Er zijn hbo’s en universiteiten die onderling afspraken hebben gemaakt over de doorstroom van hbo studenten naar de universiteit. Heeft je kind hier interesse in? Vraag daar dan naar in de studiekeuzeperiode. Er zijn overigens ook masters op het hbo.

Met hbo propedeuse naar universiteit? Geldzaken

Uiteraard spelen geldzaken ook een rol. Kijk vooral naar het aantal jaren dat je recht hebt op studiefinanciering. Daar zit namelijk een grens aan. Een student mag niet ‘eeuwig’ studeren.

Met hbo bachelor naar universiteit?

Het mislukt vaak om de overstap vanuit de propedeuse naar de universiteit te maken. Na een hbo bachelor lukt dat beter. De student is rijper, heeft meer studievaardigheden en weet beter wat hij wil. Het lukt niet altijd.. met een hbo bachelor naar de universiteit. Maar… lukt de aansluiting naar de universiteit niet, dan is er niets aan de hand. De student heeft immers een prachtig diploma… Een hbo bachelordiploma is een mooie toegang tot de arbeidsmarkt. Lees ook: Welke factoren zijn belangrijk bij succesvol studeren

Webinar over kenmerken van hbo en wo